Strona:PL Istrati - Żagiew i zgliszcza.djvu/302

cały dom, dawny pałac jakiegoś hrabiego: dyrekcja otrzymywała po 3 ruble 60 kop. miesięcznie na głowę dziecka. „A podobnych domów jest dużo“, dodaje „Prawda“. W instytucie wychowawczym dla opuszczonych dzieci, chłopcy i dziewczęta upijają się, idąc za przykładem personalu, który ich maltretuje; jedno dziecko powiesiło się, 2 dziewczynki popełniły zamach samobójczy („Izwiestia“, 30 czerwiec 1928).
 Ponury to, a prawdziwy obraz, — co jednak nie przeszkadza, że i między dziećmi, taksamo jak wśród dorosłych są grupy uprzywilejowane. Tak naprzykład istnieje doskonały i wzorowo urządzony przytułek dla dzieci w Małachówce pod Moskwą, są i inne podobne. Ale cóż znaczy drobna garstka uprzywilejowanych wobec prawdziwej martyrologji tych tysięcy nieszczęśliwych? Czyliż rewolucja październikowa miała za cel stworzenie paru zaledwie wzorowych instytucyj, niby wysepek na oceanie niesprawiedliwości i krzywdy? Nie mówiąc nawet o socjaliźmie, trzeba będzie długich lat pracy, by złagodzić i wyleczyć wszystko co najjaskrawsze zło, odziedziczone po przeszłości lub świeżo powstałe. A będzie to możliwe tylko pod warunkiem niełudzenia się samemu i spojrzenia śmiało w oczy wszystkim trudnościom, jakie są do przezwyciężenia. A pod tym względem legenda sowiecka żyje iluzjami.
 Upośledzenie materjalne i społeczne objawia się szczególnie rażącemi kontrastami w przemyśle rękodzielniczym, gdzie „dziedzictwo przeszłości“ jak się zdaje, konserwuje się z całym pietyzmem. Kustari (rzemieślnicy) zajmują w Rosji ważne