Strona:PL Hadaczek Polygnotos.pdf/13

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

zwisającym owocom, lecz równocześnie miał minę człowieka zdjętego strachem na widok kamienia, który, wisząc nad nim, groził mu niechybną śmiercią. Również Tityos nie był przedstawiony w chwili, kiedy sep rozrywa szponami i dzióbem bok jego i pożera wątrobę, lecz wyglądał ylko jak człowiek wycieńczony długą pokutą.
W tych postaciach rozmieszczonych symetrycznie na początku i końcu obrazu i tworzących ramy dla środkowej partyi, wyobrażającej samo elysium, tętni jeszcze życie ponure, widoczne bądźto w ich bezskutecznych usiłowaniach, bądz w cierpieniach bez końca; w przeciwstawieniu do tych mniejszych partyj ukazywała środkowa część malowidła przestronne obszary elysyjskie, tłumnie zaludnione bohaterskiemi postaciami — pola, na których panował wieczny pokój, niczem nie zmącona błogość i szlachetny artyzm. Tu okazał Polygnotos w całej pełni swoją siłę twórczą, rozmieszczając na wielkiej przestrzeni w prześlicznych grupach złożonych z dwóch, trzech, czterech i więcej osób liczny zastęp heroin i bohaterów nie zatrudnionych żadną większą akcyą, lecz oddanych swobodnemu wywczasowi i lekkim zabawom – prawdziwemu dolce far niente — nacechowanemu tylko pewną powagą. Celem złączenia figur w pary i grupy wnikał Polygnot w życie mytologicznych postaci i potrafił uwydatnić w ich ruchach mnóstwo aluzyj do węzłów wzajemnych, które je za życia łączyły. W wyborze figur uwzględniał prawdopodobnie także lokalne tradycye i stosunki rozgałęzione, które utrzymywała wyrocznia delficka zarówno z miastami greckiemi, jako tez ze światem bezpośredniego sąsiedztwa – głównie małoazyatyckim.
Na lewej części Elysium od strony łodzi Charonowej były przedstawione zastępy homerowych bohaterek niektóre z nich występowały także na partyi obrazu bezpośrednio pod Odysseusem a kilka było umieszczonych nawet na części prawej malowidła już między herosami. Przypatrzmy się bliżej temu obszarowi heroin.
Pausanias zaczyna katalog od grupy zbliżonej do Eurynomosa, którą tworzy Auge i Ifimedeia. W stronę Oknosa wysuniętą była inna para składająca się z siedzącej na skale Ariadny zapatrzonej we Faidrę, która przed nią huśtała się na sznurze. Poniżej siedziała Chloris oparta wygodnie o kolana delfickiej Tyi, dalej występowała Prokris, plecami od niej odwrócona Klymene i Megara; ponad niemi ukazywała się siedząca Tyro, obok której stała Erifile, ukrywając w zanadrzu chitonu ponad piersią naszyjnik, za cenę którego zdradziła swego męża a opodal tworzyły piękną grupę córki Pandareosa, Klytie i Kamiro — z wieńcami kwiatów na głowach, obie zajęte grą w kostki. Ten Polygnotowy katalog