Strona:PL Gallus Anonymus - Kronika Marcina Galla.pdf/89

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.



Księga Wtóra.

LIST SIĘ POCZYNA.

Jego Przewielebności Jegomość Księdzu Pawłowi, z Bożej łaski pasterzowi katedry wielkopolskiej (kruszwickiej)[1], jego też w krzewieniu wiary świętej pomocnikowi nieutrudzonemu, kanclerzowi Michałowi, maluczkiej przyprawy dostarczyciel, synowskie uczczenie i służby powolne.

Wśród rozmyślań wielorakich, żywo stanęła mi w pamięci, najprzód pełna miłości chrześcijańskiej i nie hamująca się niczém, z waszej strony, doznawana uczynność; dalej odgłos po wielkim obszarze, udzielonej wam z niebios mądrości a prawości, w rozumieniu nawet ludzkiém. Lecz gdy najczęściej zamiar w myśli powzięty, rozbija się o niezdolność odpowiedniego wysłowienia, starczyć ma chęć dobra za czyn wymowy. Jakoż próżnoby temu przyganiać, jeżeli ktoś czyni tyle, ile to w jego możności. Aby się jednak nie zdawało iż milczeniem pokrywamy rozmyślnie, chwałę zasłużoną wysoko postawionych bądź w hierarchji świeckiej, bądź w duchownej, krajowych mężów, kusimy się na pokaz znaczenia ich właściwego; luboć to czynimy w takim sposobie, jak gdybyśmy usiłowali przylać kroplę z nikłego źródła do wód Tybrowych[2], szerokim płynących rozlewem. Przymnożyć tego

  1. 1)  Nie utrzymał się, jak wiadomo, wywód Kownackiego, co do togo oznaczenia miejscowości katedry (Historya Bolesława III, str. 191). Domysł był jego, iż „autor (z powodu należenia biskupstwa poznańskiego do metropolii magdeburskiej), nie połączywszy w pierwszym liście przypiśnym biskupa poznańskiego pomiędzy biskupamj sufraganami Marcina arcybiskupa gnieźnieńskiego, osobno mu drugą księgę przypisuje, nazywając go biskupem polskim, „episcopo Poloniensi“. — Idziemy tu za Bielawskim, który zdaje się nam, we wstępie swym krytycznym, zbił to mniemanie, podstawiając natomiast tytuł dlań biskupa kruszwickiego, zamiast poznańskiego, pomimo nazwy niegdyś ogólnej biskupa polskiego, Jordanowi nadawanej.
  2. 2)  Ażaliż tylko nawiasowa ta wzmianka de gurgitibus Tyberiuis, ma służyć za dowód, iż kronikę swą pisał w Rzymie?