Strona:PL G de Maupassant Silna jak śmierć.djvu/222

Ciągle przecie kochał matkę, trochę więcej co prawda niż poprzednio, dzięki córce, temu odrodzeniu jej samej. Doszedłszy do tego przekonania, sformułował je w uspakajającym sofizmacie: Kocha się tylko raz w życiu! Serce może zadrżeć niekiedy w zetknięciu z inną istotą, gdyż zawsze dokonywa się między ludźmi rodzaj przyciągania i odpychania wzajemnego. Wszystkie te wpływy rozbudzają przyjaźń, kaprysy, żądzę posiadania, zapały gorące i przelotne, lecz nie miłość prawdziwą. Do powstania takiej miłości, potrzeba dwojga istot wzajem dla siebie zrodzonych, związanych z sobą tylu węzłami, wspólnością upodobań, powinowactwem ciała, ducha, charakteru, zjednoczonych wszystkiemi przejawami natury, składającemi się na cały łańcuch uczuć. Ostatecznie kocha się nie panią X. czy pana Z., lecz mężczyznę lub kobietę, istotę bezimienną, wyszłą z łona Natury, tej wielkiej rodzicielki, o organach, kształcie, sercu, umyśle, pociągających nasze organa, oczy, usta, serce, myśl, wszystkie nasze żądze zmysłowe i intelektualne, podobnie jak je pociąga istota kochająca. Kocha się typ, to znaczy połączenie w jednej osobie wszystkich tych właściwości ludzkich, pociągających nas z osobna u istot rozmaitych.
 Dla niego hrabina de Guilleroy była właśnie owym typem, a długotrwałość ich stosunku, którym się nie znudził, dowodziła mu tego z pewnością niezachwianą. Anetka zaś, w sposób wprost nieprawdopodobny podobną była fizycznie do matki, jaką była przed laty.