Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/956

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Malaga w Hiszpanii, leży nad rzeką Guadaljorce, w okolicy samotnej na małém płaskowzgórzu, u stóp pagórka, na którym znajdują się zwaliska warowni maurytańskiej. Antequera liczy przeszło 20, 000 mieszkańców, trudniących się tkactwem kobierców, tudzież innych wyrobów wełnianych i bawełnianych, oraz uprawą owoców południowych. W pobliżu tego miasta znajdują się łomy dobrego marmuru. W 712 r. zdobyli Antequerę Arabowie, a w 1410 r. odebrał ją znowu infant Ferdynand, późniejszy król Arragonii, Ośmiomilowy okrąg miasta, obejmujący wyższą dolinę rzeki Guadeljorce, od tej epoki oddzielony zostaje od reszty prowincyi i używa licznych przywilejów; do niego też należą: Villa Archidona, licząca 6, 800 mieszkańców, stolica margrabstwa tegoż nazwiska, i Fuente de Piedra, nad znanem już u starożytnych, uzdrawiającem, słonem jeziorem.

Anter (święty), Greczyn rodem, podług Euzebijusza 18-ty, podług innych 19-ty papież, następca ś. Poncyjana na tron papiezki. Podług rzeczonego historyka był wybrany w początkach panowania cesarza Gordyjana (r. 238) i umarł w miesiąc potem. Według zaś Baronijusza Anter był wybrany jeszcze za życia cesarza Maxymina, i pod nim skazany na śmierć, niedługo przed wyniesieniem Gordyjana na tron. Rozkaz wydany przez ś. Antera o zbieraniu aktów męczenników, stał się powodem prześladowania, którego on sam padł ofiarą. L. R.

Anteriora, z łacińskiego. W języku urzędowym anterjora oznaczają wszelkie poprzednie, dawniejsze korrespondencyje, ściągające się do przedmiotu mającego się obecnie załatwić, które właśnie ten przedmiot wyjaśnić i poprzeć mogą. Od dawna wyraz ten jest powszechny w urzędowym języku i ma znaczenie nadto 1) Mówiąc o urzędniku, który ma chlubną przeszłość, że: „piękne są jego anteriora,“ lub przeciwnie, że: „wcale niepochlebne są jego anteriora. 2) O każdym podobnież człowieku, nie urzędniku bynajmniej, wyraz ten w temże samem znaczeniu się używa. Ztąd wyrażenia: „Radbym wiedzieć jakie są jego anteriora?“ „Nic o nim powiedzieć nie mogę, bo nie znam jego anteriorów,“ to jest, że zupełnie obcą jest jego przeszłość.

Anteros jest bogiem wzajemności w późniejszej mytologii; podanie bowiem opiewa, że Eros bożek miłości, póty nie podrósł, póki nie dostał brata zrodzonego z Wenery i Marsa w osobie Anterosa. Znaczenie jest tu widoczne, że miłość bez wzajemności nie wzrasta. Ztąd też wspólne stawiano obudwom ołtarze, i o gałęź palmową spierających się wyobrażano. Według Bottigera pojęcie Anterosa, jako wzajemności, jest nowożytne; miłość i wzajemność uosobione bowiem są w gruppie Amora i Psychy, a prawdziwy Anteros mścić się owszem ma nad Erosem i karcić go.

Anteusz (po grecku: Antaios, przeciwnik), ogromny olbrzym na 60 łokci wysoki, syn Neptuna i Gei (ziemi), zamieszkiwał jaskinię w Libii i karmił się lwami. Ktokolwiek obcy zbliżał się do niego, zmuszony był do walki, z której olbrzym podsycany ciągle nową siłą przez matkę ziemię, ile razy jej się dotknął, zwycięzko zawsze wychodził i z czaszek swych ofiar budował dla Neptuna domóstwo. Długo się z nim szamotał Herkules, pojąwszy wreście czar przywiązany do jego potęgi, zdusił go, trzymając jakiś czas w powietrzu.

Anthelia. Nazywają tem imieniem koła świetne, podobne do tych, jakie widzimy koło słońca lub księżyca. Jeśli słońce nisko jest nad poziomem, a cień obserwującego pada na trawę lub inną powierzchnię pokrytą rosą, albo też na chmurę, wówczas daje się spostrzegać żywe światło około cienia głowy, jakoby aureola. Światło to pochodzi od promieni odbitych w kropelkach wody, żywsze zaś jest około cienia głowy, gdyż w tych miejscach widzi się właśnie kropelki całkowicie oświecone. Scoresby, który to zjawisko w strefach północnych uwa-