Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/940

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

śnienie, notatkę, np. annotacyje do pisarzów zwłaszcza starożytnych: annotacyje albo poznanie rzeczy co główniejszych na boku pisma położone. Ztąd słowo annotować, toż samo co nanotować, naznaczyć. Oba te wyrazy wyszły prawie już u nas z użycia.

Annuaty, są to właściwie wypłaty roczne pewnej części długu prywatnego lub publicznego, atoli ztąd wnosić nie wypada, aby annuaty toż samo znaczyły co procenta. Procent jest wynagrodzeniem za użycie kapitału, po opłaceniu którego dług zostaje nienaruszonym; przeciwnie zaś, annuaty są to pewne summy, przeznaczone na częściową a coroczną wypłatę długu, który się w skutek tego zmniejsza, a w końcu umarza. Systemat corocznych wypłat korzystnym jest dla właścicieli ziemskich, dozwalając im uiszczać się z długów, a raczej umarzać je za pomocą annuat i procentów, corocznie jak najregularniej wypłacanych, jak to się daje widzieć wszędzie, gdziekolwiek kredyt ziemski jest w użyciu. Kiedy zaś dłużnikiem jest rząd czyli państwo, a wierzyciele w znacznej znajdują się liczbie, annuaty nie mogą być udzielane wszystkim bez wyjątku. Byłby to zbyt silny ciężar dla skarbu a zatém i dla narodu. W takim stanie rzeczy, rząd postanawia sobie umorzyć dług w przeciągu pewnej liczby lat, i z góry zapowiada jaką liczbę corocznych wypłat uczynić może. Następnie, ponieważ dług skarbowy opiera się zwykle na pewnej liczbie akcyj lub obligacyj przez rząd wypuszczonych, z których każda posiada swój numer; rząd przystępuje do corecznej loteryi, a wylosowane akcyje lub obligacyje spłaca za pomocą tej liczby annuat, jaką sam z góry oznaczył. Operacyja odbywa się corocznie aż do całkowitego umorzenia długu skarbowego. Widzimy zatem, iż systemat annuat wielce się zbliża do systematu amortyzacyi, kredytu ziemskiego, tontiny, assekuracyi i t. p.

Annulacyja, Z łacińskiego: unicestwienie, zniesienie; wyraz prawny, oznaczający unieważnienie sądowe procedury, wyroku, małżeństwa, lub jakiegobądź aktu noszącego na sobie cechy nieważności. — Annulacyja kontraktów podstępnych lub wymuszonych, albo też naruszających prawa osób trzecich, zowie się rescy-zyja; jeżeli zaś kontrakt annuluje się dla niedopełnienia objętych nim zobowiązań, annulacyja taka nazywa się rezolucyją czyli rozwiązaniem. — Dobrowolna annulacyja aktu poprzedniego aktem późniejszym, zwie się rewokacyją, odwołaniem; całkowita annulacyja prawa abroyacyją, częściowa zaś derogacyją.

Annulus piscatoris (pierścień rybitwa), tak się nazywa mniejsza papiezka pieczęć, wyobrażająca ś. Piotra w łódce, wyciągającego sieć; tą pieczęcią bywają pieczętowane breve papiezkie, pisane po łacinie na papierze lub pargaminie, z podpisem kardynała-sekretarza; niekiedy rozsyłają się nie pod pieczęcią. Pierścień rybacki używany już był do tego w III wieku.

Annucyjady: pod tém nazwiskiem, czyli „od Zwiastowania Najświętszej Panny“ znane są trzy zakony: jeden w Sardynii świecki rycerski zakon i dwa żeńskie klasztorne, z których pierwszy pochodzi z Francyi, drugi z północnych Włoch. 1) Francuzkie Annucyjady winne swój początek Joannie de Valois, córce króla francuzkiego Ludwika XI. Była ona poślubiona księciu Ludwikowi orleańskiemu. Ten po śmierci brata swego Karola VIII, wstąpiwszy na tron, postanowił rozwieść się z Joanną, ażeby pojąć za żonę wdowę Karola VIII, w której oddawna był zakochany. Ludwik złożył przysięgę, że był zmuszony przez brata swego króla Karola do poślubienia Joanny, ale że nigdy nie żył z nią jak z małżonką. Na mocy tego zeznania Alexander VI zezwolił na rozwód. Cnotliwa Joanna usunęła się wtedy do miasta Bouryes, gdzie w samotności prowadziła pobożny żywot i ustanowiła tam w 1500 r. zakon pod nazwiskiem: „Od dziesięciu cnót Maryi Panny“ czyli: „Od Zwiastowania Najświętszej