Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/844

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

granów, a jest równy 373, 24 gramma. czyli 0, 92 funta warsz. albo 0, 91 funta ross. Funt aptekarski angielski dzieli się na 12 uncyi, 96 drachm, 288 skrupułów, 5760 granów. Fund handlowy (avoir du poids) dzieli się na 16 uncyj, 256 drachm. 768 skrupułów i 7680 granów, a równa się 453, 59 gramma fr. czyli 1, 12 fun. warsz. albo około 1, 11 f. ros. Centnar (Hundredweighl) dzieli się na 4 kwartery po 28 funtów, więc równy jest 125, 44 f. warsz. albo 124, 32 fun. ros. Beczka wagi (Ton) ma 20 cetnarów ang. 1 kamień (stone) wszędzie liczy się po 14 funtów. — 144 funtów avoir du poids czyni 175 troy-funtów. Do ważenia wełny używają łasztu: 1 łaszt ma 12 worków i waży 156 pod; 1 pod ma 14 funtów; paka wełny waży 240 funtów avoir du poids. Od 1 Stycznia 1836 węgle wszelkiego rodzaju tylko na wagę mogą bydź sprzedawane: 1 Chaldron w Newcastle waży 53 centnarów ang. czyli 5936 funtów avoir du poids; 1 Keel w Newcastle zawiera 8 chaldronów; 1 Keel koksu waży 16 Chaldron’ów londyńskich; 8 chaldronów w Newcastle waży 15 chaldronów londyńskich. J. P-z.

Angielskie myślistwo. W żadnym kraju świata polowanie a szczególniej polowanie konne, nie znajduje tylu zwolenników jak w Anglii, a prawdziwi miłośnicy myślistwa uważają polowanie na lisy za ideał rozrywek tego rodzaju. Przyjemności tego rodzaju należą do upodobań szlachetnych i mogą bydź udziałem, jak się samo przez się rozumie, tylko bogaczy, którym czas i środki na to pozwalają. Następująca wiadomość o wydatkach rocznych na utrzymanie przyborów myśliwskich, poda wyobrażenie z jakim przepychem i prawie naukową powagą anglicy oddają się myślistwu. Pewien angielski pułkownik (nazwiskiem Corke) rachował rocznie na paszę dla koni do polowania 700 funt, szter. utrzymanie 50 sfor psów 275 f. s.; proch, ołów i t. p. 50 f. s. utrzymanie psów gończych 120 f. s.; wynagrodzenie dla służby około psów 210 f. s.; kucie koni 100 f. s.; kupno psów młodych i wydatki na polowanie 400 f. s., wynagrodzenie dla weterynarzy i leki 100 f. s., wydatki przypadkowe 200 f. s., czyli razem 2235 f. s. to jest przeszło 14080 rs. Ceny psów w Anglii nic każdemu zapewne są znane, nadmieniamy więc, że przed czterdziestu kilku laty Sir Richard Pullston sprzedał swoje charty Xięciu Bedford za 700 gwinei a w 15 lat później psy pana Cubitts sprzedano Lordowi Middleton za 1200 f. st. Obecnie sfora dobrych psów kosztuje 1000 gwinei, a są nawet amatorowie myślistwa, którzyby psa młodego z własnej psiarni za mniej jak 200 gwinei nie oddali. W wielu okolicach Anglii i Irlandyi bardzo jest w użyciu polowanie na zające, angielski jednak myśliwy uważa takie polowanie za rozrywkę właściwą kobietom i ludziom przeżyłym. Co do pory w której polowanie na rozmaite zwierzęta jest dozwolone, w Anglii trzymają się następujących prawideł: czas polowania na jelenie i daniele trwa od 10 Czerwca do 14 Września; polowania na lisy rozpoczynają się około Bożego Narodzenia i trwają do Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny; polowanie na sarny trwa od S. Michała aż do Bożego Narodzenia; na zające polują od Ś. Michała do końca Lutego: na wilki (które obecnie zupełnie są wytępione) polowano od Bożego Narodzenia do Zwiastowania, a na dziki od Bożego Narodzenia do Oczyszczenia N. M. P. Wyrażenie las, knieja (forsi) ma w Anglii właściwe znaczenie, z myślistwem w związku będące. Manwood tak je określa: „knieja jest to obszar, w części drzewami zarosły, w części zaś dobre pastwiska obejmujący, przeznaczony dla zwierza dzikiego, który zostaje pod opieką króla i służy ku jego rozrywce, dla dopełnienia tego istnieją pewne prawa, a nad ich wykonaniem czuwają właściwi urzędnicy.“ Zamiana jakiej miejscowości na knieję odbywa się następującym sposobem: Król wydaje rozporządzenie wielką pieczęcią opatrzone do biegłych, którzy miejscowość na knieję mającą bydź zamienioną, obowiązani są obejrzeć i granicami opatrzyć, a skoro