jednego z największych poetów nowoczesnych, który zawód zaczął również od ballad i epopei na tle gminnem, jak np. Lay of the last minstrel, Marmion, The lady of the lake, Rokeby, The lord of the isles (Pieśń ostatniego Minstrela, Pani jeziora, Pan wysep i t. d., tłómaczone przez Odyńca, Karola Sienkiewicza i Maryją Ilnicką) i mnóstwo innych. Ale jako balladzista zostawszy ulubieńcem swych ziomków, Walter Scott został ulubieńcem całego cywilizowanego świata jako romansopisarz historyczny, z którego utworów najpierwszym był Waverley, za nim zaś poszedł cały ogromny szereg arcydzieł, jak: Ghuy Mannering, Antykwaryjusz, Rob Roy, Więzienie w Edynburgu, Oblubienica z Lammermooru, Legenda z Montrose, Iwanhoe, Kenilworth, Quentin Durward, Woodstock (większą część dzieł jego tłómaczona na język polski). W Historyi Walter Scott pośledniejsze zajmuje miejsoe, zwłaszcza w swojém Życiu Napoleona, które widocznie jest wypływem ducha stronniczego. Tymczasem i w Angli dawny klassycyzm trzeciego okresu, upadał pod coraz silniejszemi wpływami bardów szkockich i powstawał nowy szereg poetów, którzy zrazu wstępowali tylko w siady Cowpera i Goldsmitha, którzy jednak zwolna domięszywali do ich opisowej dydaktyki rozmaite żywioły filozoficzne, polityczno-rewolucyjne i romantyczne. Jednym z najwcześniejszych w tym kierunku pisarzy był Jerzy Crabbe (1754 — 1832), poeta rzeczywistości, mianowicie zaś rzeczywistego życia niższej sfery; naturalniej zaś jeszcze traktował to życie gminu William Wordsworth (1770 — 1850), naczelnik szkoły jezior (lake school), tak nazwanej dla tego, że należący do niej poeci (lakers), częstokroć doświadczali się w malowniczych opisach prześlicznych jezior Westmorelandzkich i Kumberlandzkich. Wordsworth niektóremi swemi dziełami, jak np.: The excursion, The white dog of Rylstone, Peter Bell (Wycieczka, Biały pies z Rylstone) i t. d., zjednał sobie w Anglii miano poety filozoficznego i religijnego, choć są to po większej części niewiele znaczące ogólniki; lepszemi są jego sonety, pieśni i ballady, z których niektóre przełożono na język polski, jak np. naiwne: We are seven (J. U. Niemcewicz, Jest nas siedmioro). Daleko wyżej od obu poprzedzających stoi Samuel Taylor Coleridge (1775 — 1834), jeden z najoryginalniejszych i najfantastyczniejszych poetów nowszej literatury angielskiej, pełen uczucia i zapału, które złożył mianowicie w swoich głównych utworach: Christabel; The ancient mariner; Fire, famine and slaughter (Stary marynarz, Ogień, głód i miecz), w swoim dramacie, The remorse, i w licznych, a pełnych wdzięku drobniejszych poezyjach. Mniej oryginalnym, lecz większym mistrzem formy był Robert Southey (ur. 1774), autor rewolucyjnego dramatu: Wat Tyler epopei o Dziewicy Orleańskiej, historyi arabskiej Tababa, amerykańskiej Madoc, i hindostańskiej Keham. Ważne także miejsce zajął Southey między historykami przez wyborną Historyję Brazylii i Życie Nelsona. Czwartym przywódzcą szkoły jezior był John Wilson (ur. 1789), zachwycający liryk, autor pięknych formą i treścią powieści poetycznych: The isle of palms (Wyspa Palmowa), Edith and Nora i sławnego Nokturna: The city of the plague (Miasto zadżumionych). Dwóch innych poetów: Samuel Rogers (1765 — 1832) i Tomasz Campbell (ur. 1777) z dydaktyki, którą zrazu uprawiali, zwrócili się następnie do nowszej romantyki. Pierwszy z nich napisał powszechnie cenione poemata: The pleasures of memory, The voyage of Columbus (Rozkosze wspomnienia, Podróże Kolumba). Italy i pełną uroku powieść p. t.: Jacqueline; drugi po dydaktycznym poemacie: The pleausures of hope (Rozkosze nadziei), najlepszym ze wszystkich tego rodzaju istniejących w jakiejkolwiek literaturze, napisał kilka rzewnych powieści poetycznych, jak np.: O’Connors child i Ger-
