Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/772

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

prawy swego nauczyciela Viéta: De aequationum recognitione et emendatione, Paryż 1615.

Anderson (Jan), burmistrz miasta Hamburga, znakomity uczony i dyplomatyk, urodzony w Hamburgu 1674 r., po ukończeniu nauk w Lipsku, Halli i Lejdzie, został w 1702 r. sekretarzem senatu, później syndykiem miejskim, na której to posadzie wypracował konstytucyje wolnego miasta, z małemi modyfikacyjami dziś jeszcze tamże zasadniczą. Senat hamburgski powierzał mu zawarcie traktatów handlu i żeglugi z Brandeburgiją, Hanowerem i Brunświkiem (1711 roku), a Francyją (1715 i 16), jako też czynne uczestnictwo w pokojach utrechtskim i badeńskim. W 1723 r. został drugim, a w 1732 r pierwszym burmistrzem czyli generalissimusem hamburgskim; um. 1743 r. Z pism jego zasługują na uwagę: Glossarium teutonicum et alemannicu;, Observationes juris germanici ad ductum elementorum juris germanici J. G H. Heineccii; Nachricht von Island, Gronland und der Strasse Danis, mit Kupfern und Landkarte (Hamburg 1746). Ostatnie dzieło przełożono na języki: francuzki, angielski i duński.

Anderson (James), proboszcz parafii szkockiej w Londynie, znakomity historyk, urodzony 1685 r., wydał: Diplomata Scotiae i Royal Genealogies, ułożył oraz z polecenia Wielkiej loży londyńskiej nader rozpowszechnioną ustawę Wolnomularską pod tytułem: The constitution of the Free-Masons (Londyn 1723). Umarł 1746 r.

Anderson (William), chirurg okrętowy, znakomity botanik, towarzysz Cook’a w obu jego ostatnich podróżach na około świata. Od niego rodzaj roślin nazwany Andersonia i jedna zwysp Oceanu Spokojnego nosi jego nazwisko. Umarł 1778 roku.

Anderson (John), badacz natury i jak się zdaje pierwszy organizator artylleryi konnej. Urodzony w Glasgowie 1726 r., był professorem nauk przyrodzonych tamże, umarł 1796 r Napisał: Institutes of natural Philosophy, których wyszło pięć wydań. On spontaneous and artificial evacuations, Londyn 1787; On sea-water and sea-bathing, Londyn 1795.

Anderson (Jakób), chemik i agronom, urodzony 1739 w Hermiston pod Edynburgiem, umarł 1808 r. w Londynie. Oprócz wielu artykułów encyklopedycznych napisał: Essays relative to Agriculture and rural affairs 1775, 1777 i 1784. Zajmujące są korrespondencyje Andersona z Washingtonem, wydane 1810 roku.

Anderson (William), anatom, rektor szkoły chirurgicznej w Nowym Jorku; jest autorem dzieła: System of surgical Anatomy, Nowy Jork 1822 r.

Anderson (Artur), kapitalista angielski, urodzony 1792 r. na jednej z wysp Szetlandzkich, od młodości zajmował się ulepszeniem rybołówstwa, które stanowi najcelniejszy dochód tego archipelagu, oraz kommunikacyj pocztowych z Szkocyją. W spekulacyjach handlowych znaczny zebrawszy majątek, stanął na czele wielkiego towarzystwa kupieckiego, jednego z najbogatszych w świecie, pod nazwą: Peninsular and oriental steam navigation Company. Od 1847 do 1852 roku reprezentując w izbie gmin wyspy Orkadyjskie, należał stale do stronnictwa liberalnego. Podczas agilacyi reformistowskiej w Manchester, z zapałem bronił usiłowań ligi (ob. Cobden) i kilka napisał broszur przeciwko systematowi ceł opiekuńczych.

Anderson (William), teolog szkocki, urodził się r. 1800 w Kilsyth, hrabstwie Stirling, z ojca pastora prezbiteryjańskiego. Ukończywszy nauki w uniwersytecie w Glasgowie, pełnił od r. 1822 obowiązki duchowne w tém mieście. Z kazalnicy, tudzież na meetingach bronił zasad liberalnych. Duchowne jego dzieła są: o Mszy, o Pokucie, Odrodzenie rodu ludzkiego i t. d. Odznaczają się wysłowie-