Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/738

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

nerwów i naczyń jeszcze włókna tkanki tak zwanej elastycznej, tworzą między sobą anastomozy. Dr. K. K.

Anastrofa, figura grammatyczna i retoryczna, bardzo używana w naszym języku, a zasadzająca się na tém, że dla dźwięczności okresu lub wiersza, albo też dla większej siły myśli, jeden wyraz, wbrew zwykłemu szykowi grammatycznemu, kładzie się przed drugim, od którego właściwie zależy, jak np.: kwiatów zapachy.

Anataz, pierwiastkowe kryształy jego znaleziono we Francyi w Bourg l’Oisans. Saussure nazwał go oktaedrytem, dla formy kryształów. Anatazem nazwał go Haiiy z greckiego anatasis (rozszerzenie), dla długości kryształów. Jest to czysty kwas tytanny TiO2 z 60 procentami tytanu i 40 tlenu. Postać jego krystalliczna, pierwotna, słup kwadratowy. Kryształy zwykle pojedyncze. Twardość 5,5 . C . g = 3,8—3,93. Barwa zwykła ciemno-brunatna, czasami błę-kitno-indygowa. Prawie nieprzezroczysty z blaskiem dyjamentowym. Pod dmuchawką się nie topi, z boraxem topi się w szkło bezbarwne; w płomieniu redukcyjnym przybiera barwę żółtą, następnie przechodzącą w ametystowe. Kwasy na niego nie działają. Znajduje się w Bourg l’Oisans we Francyi, w Hof w Bawaryi, w Norwegii, w wielu miejscowościach na Uralu, w Minas Geraes w Brazylii.

Anatoma, w mytologii oznacza każdą rzecz wyjętą z pod użycia potocznego; szczególnie zaś dar poświęcony Bogom w celu przebłagania ich gniewu, lub okazania wdzięczności za doznane dobrodziejstwa. Anatemy podobne, najczęściej tarcze, zbroje, wieńce, puhary, lichtarze, szaty i t. d., zawieszano na ścianach i słupach świątyń, albo u stóp posągów. Później zwyczaj ten z czasów pogańskich przeszedł nawet do kościoła chrześcijańskiego.

Anatema ob. Klątwa.

Anathoth, miejsce narodzenia proroka Jeremijasza, miasto Lewitów w pokoleniu Benijamina, o 3 mile, czy też o 20 stadyjów od Jeruzalem, nosiło, za czasów ś. Hieronima, imię Jeremijasza, które i dzisiaj jest nazwiskiem miasteczka leżącego o mil 10 od Jeruzalem, i którego nie należy brać za jedno z Anathoth. W tém ostatniém narodził się także Abiezer, jeden z bohaterów Dawida. Do Anathoth skazał na wygnanie Salomon arcy-kapłana Abiatara; ztąd też wyszedł Jeremijasz jako prorok. Był on tu śmiertelnie nienawidzony, prześladowany, ponieważ mieszkańcy znieść nie mogli surowości i pogróżek pierwszych jego napomnień. (Jerem., I, 1; XI, 22,23.11, Król. 23,27; III, Król., 2,26). L. R.

Anatifa (Bruguiere), zwierzę morskie z gromady wąsonogich (cirrhopoda) a mianowicie z pokrewieństwa wąsonogich zzypulkowatych (cirrhopoda pe-dunculata), ciało bowiem jego osadzone jest na ogonku czyli szypułce rurkowatej, ruchomej, przyczepionej do ciał morskich. Muszla jej spłaszczona ze stron, składa się z pięciu skorup oddzielnych, tworzących razem owal z ostrym wierzchołkiem. Skorupy te nie są równe, niższe są największe. Z muszli na wszystkie strony wychodzą mnogie ramiona długie, ruchome, członkowate i opatrzone rzęskami. Dotąd z pewnością nie wiadomo, czy zwierzę to znajduje się w stanie kopalnym. Anatifa convexa Roemera uważana jest dziś za Apythus cretaceus. Sedgwick i Murchison mieli znaleść kilka kawałków anatify w Alpach Salzburgskich. K. J.

Anatocismus, Anatocismi, umowa zastrzegająca procenta od procentów. W. D.

Anatolija albo Natolija, najbardziej ku zachodowi wysunięty półwysep Azyi, graniczący na północ z morzem Czarném, ciaśniną Konstantynopolitańską, morzem Marmora i przepływem Dardanelskim; na zachód z morzem Egejskiem, za