Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/731

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

w 1812. Nakoniec w 1828 r Anapa zajęta po raz trzeci, odtąd należy do Rossyi. Przystań Anapska jest otwartą zatoką; i miejscem znacznego handlu zamiennego z góralami. Od 1832 dozwolono osiedlać się w Anapie ludziom wolnego stanu, z uwolnieniem od podatków, lecz z obowiązkiem, w razie napadu górali, obrony miasta. Dla zabezpieczenia Anapy od nieprzyjaciela, zbudowano w 1840 r. fortyfikacyję Gastingaj i warownię Rajewski.

Anapale, taniec nagich dzieci u starożytnych Lacedemończyków, raczej rodzaj walki i igrzyska niż tańca, którego głównym celem było nadanie członkom potrzebnej do boju giętkości.

Anapektoumija (Unapekton), pasmo gór w Indyjach Wschodnich, oddziela Arakan Angielski od państwa Birmanów. Góry te zupełnie prawie są dotąd nieznane; kilka w nich wierzchołków dochodzi podobno 8,000 stóp wysokości.

Anapest, t. j. odwrotny daktyl (ob.), nazwa trzyzgłoskowej miary wierszowej, złożonej z dwóch syllab krótkich i jednej długiej ( —). Wiersze anapestyczne mają w sobie coś gwałtownego i dzikiego.

Anaphrodisia. Zmniejszenie popędu płciowego. Jest to impotencyja, ale czasowa; niemożność spełniania funkcyi płciowej, ale tylko przez czas krótszy lub dłuższy. Osłabienie innerwacyi ogólne jest najważniejszą tego stanu przyczyną. Ztąd po długich i ciężkich chorobach popęd płciowy bywa przytępionym, co także następuje po samogwałcie, po nadużyciu trunków, po pracy umysłowej zbyt długiej i wysilonej, podczas wszelkiej extazy duchowej, smutku, żalu i t. p. Zmniejszenie popędu płciowego prawie zawsze przemija, lub też da się usunąć za pomocą sztuki, czasami jednak przechodzi w rzeczywistą impotencyją.

Anaplastyka, nazywa się w chirurgii sztuka zestawiania członków złamanych. Anaplastycznemi środkami są przyrządy i bandaże potrzebne przy zestawianiu członków złamanych.

Anar, olbrzym normandzki z Muspelhejmu, drugi mąż Notty czyli Nocy, oznacza popęd płciowy. Córka jego jest Herta.

Anarchija (z greckiego: a, bez i arche, rząd), po polsku: bezrząd, taki stan społeczeństwa, w którym ustało panowanie prawa i władz prawnych, albo przynajmniej niezaprzeczenie istniejących, przez co państwo, z pominięciem właściwego zadania i regularnej działalności, staje się igraszką ambitnych i walczących o władzę stronnictw. Anarchija jest najgorszym stanem, w jaki popaść może kraj i naród, wszakże z samej już istoty rzeczy wypada, że stan ten nigdy długotrwałym być nie może, chociaż oczywiście trudno następnie uniknąć zwolnienia stosunków uległości prawnej z jednej strony, albo Co gorsza reakcyi z drugiej. Zupełna anarchija jest bardzo rzadką; częstszém zaś bywa położenie kraju do anarchicznego zbliżone, skutkiem którego panowanie pr awa częściowo jedynie zda się wstrzymanym, co wydarza się zwykle podczas rewolucyj, albo też z powodu bezwurunkowo złej administracyi, jak np. w rzeczach pospolitych południowo-amerykańskich. Przedłużenie takiego stanu wpływa najsilniej na szybki upadek państwa i całej społeczności.

Anarmonija, brak harmonii, ob. Dysharmonija.

Anarti, gałąź celtyckiego plemienia Bastarnów, przebywająca około trzeciego wieku przed nar. Chryst. nad dolnym Dunajem, po ustąpieniu z tych stron starożytnego narodu Agathyrsów, którzy się na północ wynieśli. Anartów zaś i innych Celtów nad Dunajem wytępili z kolei najprzód Getowie, potem Rzymianie, naostatku Gotowie. Dr. C.

Anasarca (hydrops), puchlina wodna, puchlina podskórna (z greckiego: ana, około, sarx mięśnia), oznacza wodę w ciele. Jest to obrzmienie wodniste