Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/68

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

razem zostały zawiedzione. Podobnież wypadki lat 1848 i 1849 slaby tylko znalazły tu odgłos.

Abrys, rysunek techniczny, przedstawiający budowlę, która ma być wykonaną; nazywa się zwykle projektem. Abrys składa się z planów (grundrysów), t. j. rzutów poziomych każdego piętra oddzielnie, z rzutów pionowych, to jest, geomytrycznego widoku budowli od zewnątrz z każdej strony, oraz z przecięć podłużnych i poprzecznych, wykazujących konstrukcyję wewnętrzną.

Absalon, (po hebr, ojciec pokoju, albo pokój ojca), syn Dawida z Maachy, córki Tholmai, króla Gessur, urodzony w Hebron, był najpiękniejszy we wszystkiem Izraelu, ale pyszny i złego charakteru. Gdy Amnon, jego brat z innej matki, zgwałcił rodzoną siostrę jego Thamar, a potem wypędził; Absalon mszcząc się, zdradziecko zabił Amnona w czasie uczty. Uciekł potem do swego dziadka w Gessur, a po trzech leciech, wyjednał za pośrednictwem Joaba wolność powrotu; lecz dopiero po dwóch jeszcze latach przypuścił go Dawid do swego oblicza. Nasprawował sobie Absalon wozów i jezdnych, trzymał liczną służbę, po-chlebstwy zyskał sobie stronników, a nareszcie podniósł bunt przeciw ojcu, strącił go z tronu, a wszedłszy do Jeruzalem, znieważył niewiasty Dawida, który uciekać musiał za Jordan. Szczęściem nie usłuchał Absalon rady Achitofela, aby we 12,000 ścigać Dawida niezwłocznie; lecz idąc za namową Chusai, skrycie sprzyjającego ojcu jego, zwoływał pod broń wszystek lud Izraela od Dan aż do Berzeba. Tymczasem Dawid, ostrzeżony przez Chusai, zwrócił się nagle z wojskiem zebranem naprędce, przeciw synowi i poraził go na głowę. Absalon uciekając, zawisł włosami długiemi na dębie, a wiszącego Joab trzema oszczepami przebił. Długo Dawid opłakiwał śmierć występnego syna. Za życia jeszcze Absalon wystawił był sobie pomnik marmurowy, o 2 mile od Jeruzalem. (II Król.)

Absalon czyli Axel, arcybiskup w Lund, biskup w Roeskilde, a zarazem minister i dowódzca wojsk Waldemara I, króla Danii, (ur. 1128, um. 1201), pochodził ze znakomitej rodziny i pobierał nauki w Paryżu. Jeszcze przed swem wstąpieniem na tron, Waldemar dawał mu dowody zaufania i przyjaźni; przyjaźń ta trwała aż do śmierci króla i przeszła na syna jego i następcę, Kanuta VI, któremu Absalon służył z równą jak ojcu gorliwością. Prawy i umiarkowany w czasie pokoju, dzielny i przebiegły w wojnie, umiał on poskromić wendyjskich rozbójników morskich i pobił Bogusława księcia Pomeranii. W mądrych prawo-dawstwach Waldemara i syna jego czynny przyjął udział; wspierał także prace uczonych, i jego to zachęcie winna Danija pierwszą swą dokładniejszą historyję, której autorami byli: Saxo Grammaticus i Svend Aagesen. Wybudowaniem warownego zamku (Axelhuus) dla obrony przeciw rozbójnikom morskim, położył podwalinę przyszłej wielkości Kopenhagi, która wtedy była małoznaczącą wios-czyną rybacką. Absalon pochowany został w Soroe, w założonym przez siebie klasztorze. Roku 1827 otworzono jego grobowiec i znaleziono w nim relikwije, a mianowicie pastorał i pierścień biskupi.

Abscess ob. Ropień.

Abschatz (Jan Assman baron von), znakomity poeta niemiecki w XVII wieku, ur. 1646 r. w Würzburgu, po śmierci ostatniego z Piastów Jerzego Wilhelma, księcia na Brzegu i Lignicy, wielkie położył zasługi jako rządca księstwa lignickiego, deputowany na sejm wrocławski i poseł przy dworze wiedeńskim. Naostatek, usunąwszy się od spraw publicznych, mieszkał w swoich dobrach i um. 1699 r. Poezyje jego nie są wprawdzie wolne od nadętości i ciężkości, zwykłych wad owego wieku; wiele jednak z nich odznacza się prawdziwém uczuciem, siłą męzką i narodowym zapałem.