w stanie czystym. Późniejsze doświadczenia innych przekonały, że to było ciało nieczyste, zawierające zasadę lotną nietrującą, której nazwę amanityny zostawiono, i kwas trujący zwany mukarowym; co jest rzeczą wcale niezwyczajną, gdyż najczęściej działanie trujące ciał organicznych, pochodzi od zasad, które są gwałtownemi truciznami. T. C.
Amant, z francuzkiego amant, znaczy kochający, lubiący osobę jaką, kochanek; ztąd zdrobniały wyraz amancik. Wyraz w powszechnym, do niedawnych czasów będący użyciu w języku naszym. Komedyjo pisarz Zabłocki, i późniejsi pisarze dramatyczni jak Wojciech Bogusławski, Dmuszewski i Żółkowski, używali tego wyrazu w znaczeniu kochanka: tak samo, jak amantka, zamiast kochanki.
Amantium Jesu societas, towarzystwo protestanckie miłujących Jezusa, założone przez barona austryjackiego Weis, w roku 1661 celem nawracania pogan, i przez niego uposażone summą 12,000 talarów. Nie przyniosło atoli zamierzonych owoców. Później sam Weis poświęcił się w Zwoll na missyjonarza, i opowiadał Ewangeliję w Surinam i Essequebo, gdzie też niedługo po przybyciu umarł.
Amanuensis, zwali się u Rzymian mianowicie za czasów Augusta, niewolnicy, używani w domach znaczniejszych do zatrudnień naukowych, jako to do pisania i kopijowania, dyktowania i czytania ksiąg panom swoim; a to dla różnicy od innych niewolników, do posług domowych używanych. Czystokroć i wolni zajmowali powyższe miejsce. Dzisiaj w Niemczech tém mianem oznaczają ucznia uniwersytetu, który professorowi w przedmiotach drobiazgowych, do nauki należących, pomaga i pośredniczy pomiędzy professorem a uczniami; oraz młodych lekarzy, będących przy boku swych starszych kolegów, przerażonych praktyką.
Amanus, Amońskie góry (dzisiejsze Ala Dalag), północno-zachodnie pasmo gór lauryckich, rozciągające się od morza Śródziemnego aż do Eufratu i Meliteny w Kappadocyi, z drugiej strony do Syryi, którą oddziela od Cylicyi. Tu były lak zwane Amańskie wrota (Amanicae pylae, Amani montis portae), czyli wąwóz na wschód Issu, przez który Daryjusz Kodoman wojska swoje przeprowadzał z Syryi do Cylicyi. — Amanus i Amandatus, dwa bóstwa, według Strabona czczone wespół z boginią Anaitis w Zela, w Poncie.
Amapala, zatoka Oceanu wielkiego w Ameryce środkowej, na południu Guatemali, na północo-zachód Realejo; na zatoce tej znajduje się liczna gruppa drobnych wysepek.
Amar (Andrzej), był adwokatem przy parlamencie Delfinatu, po wybuchnięciu rewolucyi wnet przystał do stronnictwa najbardziej wyuzdanego, głosował za śmiercią Ludwika XVI bez appellacyi ni zwłoki, później zostawszy członkiem, a nawet prezesem komitetu bezpieczeństwa publicznego, tysiącami więził ludzi i prowadził na śmierć. On to głównie przyczyn i się do zguby najszlachetniejszych Żyrondynów. Krwiożerczość jego była tak wielka, że uląkł się jej nawet Robespierre; Amar uprzedzając go, zwalił Robespierra rewolucyją z dnia 9 Thermidora. Wprawdzie wkrótce potem (11 Fructidora) sam został strącony ze szczytu władzy; przecież, jakkolwiek kilkakrotnie oskarżony, nie padł pod zasłużonym niezliczonemi zbrodniami mieczem sprawiedliwości, któremu tyle niewinnych ofiar poświęcił. Umarł 1816 roku w Paryżu; czasy cesarstwa przepędził na uboczu od wszelkich spraw publicznych.
Amar-Dulioier (Jan Augustyn), uczony francuzki, urodzony w Paryżu 1765 roku, z początku poświęcał się stanowi duchownemu, w 1791 roku jednak wystąpił ze zgromadzenia nauki chrześcijańskiej (Congregation de la doctrine
