srebra i 57,40% rtęci; coby prowadziło do wzoru (Au, Ag) Hg. Nakoniec w kopalniach Kalifornii i Australii odkryto również amalgamat złota, żółtawo-srebrzystego koloru, zwany tam złotem białém, w postaci krystalicznych igiełek. Wedle rozbiorów Smith’a wzór jego ma być Au Hg2. C. g. 15,437. K. J.
Amalija, ob. Amelija.
Amalii (Tomasz), był jednym z najpierwszych professorów wydziału lekarskiego w uniwersytecie krakowskim; jak bowiem widać ze wzmianki w rękopiśmie Radzymińskiego (Annales Universitatis), znajdował się na zgromadzenia professorów, zebraném przez rektora Parkosza w r. 1441, celem poprawy urządzeń uniwersyteckich. Dr. J. M.
Amalname, u Mahometanów księga przeznaczenia, księga dobrych i złych uczynków każdego człowieka, zapisywanych przez jego własnych Aniołów.
Amalowie, rodzina bohaterska Gotów, wywodząca swe nazwisko od mytycznego króla Amali. Ostrogoci wybierali z niej swoich władzców; do Amalów więc należeli: Ermanryk, trzej bracia Walamirowie, Teodemir, Widimir i Teodoryk W., syn Teodemira. W pieśni Nibelungów i innych poematach staro-niemieckich Teodoryk i jego bohaterowie nazywani są wszędzie Amelungatni. W roku 564, Teodemir i Walamir prowadzili nieszczęśliwą wojnę z Leonem, cesarzem bizantyńskim.
Amaltea, nazwa kozy, która żywiła Jowisza na wyspie Krecie, gdzie go matka Rea przed żarłocznością Saturna ukryła; Amaltea za to policzoną została między gwiazdy. Oderwany róg kozi, dał Jowisz córkom Mellissusa, pomocnicom Rei, z tem błogosławieństwem, aby ile razy do niego sięgną, brały ztamtąd wszystko, co im do utrzymania będzie potrzebne. Ztąd cornu Amalleae znaczy tyle, co cornu copiae, róg obfitości. Inni widzą w Amaltei po prostu nimfę, która koziem mlekiem Jowisza karmiła. Pod tą nazwą wychodziło także znakomite niemieckie pismo archeologiczne, pod redakcyją Böttigera (Lipsk 1822—25 3 tomy).
Amałajewa, rzeka w Syberyi, przerzynająca w długości 28 mil powiat Żygański obwodu Jakuckiego, wpada do morza Lodowatego.
Amama, Jarzemski w opisie Warszawy wierszem z roku 1643, wspomina, że widział w pałacu Ossolińskich, portrety tej rodziny, przez Amama. Tego nazwiska ku końcowi XVII wieku był minijaturzysta w Altonie.
Aman, wykrzyknik arabski, tyle znaczy co: biada! litości! W bitwie: błagać amann, to samo co: prosić o pardon.
Aman albo Haman, syn Amadata albo Amata, ulubieniec Asswerusa, zapewne Daryjusza Hystaspa, króla perskiego, który, według słów Pisma świętego, „wywyższył go i wsławił stolicę jego nad wszystkie książęta które miał; i wszyscy słudzy królewscy, którzy we drzwiach pałacu byli, klękali i kłaniali się Amanowi, bo im tak był pan rozkazał, sam tylko Mardocheusz, hebrajczyk, stryj królowej Estery, nie klękał przed nim, ani mu się kłaniał. Rozgniewany tém Aman, postanowił wytracić wszystkich Żydów wraz z Mardocheuszem, i rzekł Asswerusowi: „Jest lud po wszystkich krainach królestwa twego rozproszony, i sam od siebie różny, nowych praw i ceremonij używający, nadto i królewskiém rozkazaniem gardzący; a wiesz bardzo dobrze, że nie jest pożyteczno królestwu twojemu, aby się miał rozpuszczać przez swą wolą; jeślić się podoba, wydaj wyrok, aby zginął.“ Asswerus zgodził się na wniosek ulubieńca swego i ogłoszono, oraz rozesłano wyrok o wytraceniu wszystkich Żydów płci obojga w królestwie perskiem, od dziecięcia do starca, w dniu 13 miesiąca Adar. Zdarzyło się tymczasem, że król spać nie mógł i kazał sobie przynieść kronikę przeszłych czasów,
