Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/554

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

pisarzy. Grammatyka ta w szkołach jezuickich w Polsce zaprowadzona, znajdowała przeciwników, którzy jej trudność do zrozumienia i uczenia, oraz rozwlekłość, zarzucali. Było jednakże więcej jej zwolenników do tego stopnia, że wyrażenie: „On się z alwara uczył,“ znaczyło toż samo co tęgi lacinnik. Pijarzy odrzucili Ahara, i z nowo ułożonej grammatyki uczyli języka łacińskiego. Ko-medyjo pisarz Franciszek Zabłocki z czasów Stanisława Augusta, już wyszydzał jezuicką grammatykę. „Sama tylko z Alvara nabyta łacina, nie uczyni dobrego dla ojczyzny syna.“ (Komedja Zabobonnik).

Alvarez (Pelayo czyli Pelagijusz), Reformat hiszpański, penitencyjaryjusz Jana XXII, w Awenijonie, mianowany przez tego papieża biskupem Cora w Morei, a później biskupem Syhes w Portugalii, umarł roku 1349. Był jednym z najgorliwszych obrońców władzy papiezkiej przeciw doktorom Sorbony Marsilemu Padewczykowi i Janowi Jandun, którzy pierwsi na Zachodzie popierali Cezareo-papiję. Napisał z tego powodu, i w innych okolicznościach, dzieła: Speculum Regum:—Collyrium adcersus haereses;—Apologia pro Johanne XXII;—Summa de planetu Ecclesiae (Ulm 1474 r.: Wenecyja 1560 r.). W tém ostatniém dziele opłakuje nadużycia i upadek Kościoła, tudzież rozmaitych państw spółczesnych i szuka środków zaradzenia złemu, we wskrzeszeniu władzy papiezkiej, którą uważa za źródło władzy doczesnej panujących.

Alvarez de Paz (Jakób), Jezuita, urodził się w mieście hiszpańskiém Toledo roku 1560. W Peru, Brezylii i innych prowincyjach Ameryki południowej pełnił rozmaite obowiązki zakonne. Umarł roku 1620. Jest autorem wielu dzieł duchownych, z tyciu De vita religiose instituenda (Kolonija 1613 r.), przełożył piękną polszczyzną Szymon Wysocki, Jezuita, tłumacz licznych dzieł i wydał w Krakowie 1613 r. pod tytułem: O żywocie zakonnym.

Alvarez (Diego), Dominikan, Hiszpan, był professorem teologii w Rzymie, a później przez lat 30 arcybiskupem Trani, w królestwie neapolitańskiem. Jeden z najpierwszych i najgłówniejszych przeciwników Molinizmu (ob.), na konferencyjach, zwanych Congregatio de auriliis, gdzie się toczył spór między Dominikanami a Jezuitami o łasce, często zwyciężał Molinistów. Umarł roku 1635 i zostawił wiele pism ściągających się do kontrowersyj onej epoki.

Alvarez (Juan), generał mexykański, urodzony 1760 roku, z rodziny indyjskiej w kraju Guerrero, daleko źyjąc od Mexyku potrafił sobie zjednać pewien rodzaj feodalnej władzy nad pokoleniami prawie dzikiemi. Przebiegły i przedsiębiorczy, obcy wszelkim zwyczajom cywilizowanego świata, otaczał się Indyjanami pintos, ubierał się w płócienną odzież i kapelusz słomiany. Kiedy zaś Santa-Anna ogłosił się prezydenttem i zmierzał do absolutnej władzy, Aharez, dał hasło powstania (1854 r.), ułożywszy naprzód program polityczny, znany pod nazwą planu Agutla. Inni przywódcy poszli za przykładem Ahareza, tak iż zagrożony ze wszystkich stron Santa-Anna musiał uciekać (1855 r.). Główni naczelnicy powstania, chociaż nie zgadzali się z sobą w zupełności, utworzyli rząd tymczasowy,powierzając najwyższą władze Aharezowi, który sobie za pierwszego następcę wziął Commonforta. Zgromadzenie zebrało sie w Cuernavaca pod prezydencyją Ah areza, który natychmiast złożył gabinet, lecz ociągał się z wyjazdem do Mexyku, mając przeczucie, że tam zginie. Zdecydował sie jednak i wyruszył do stolicy. Dotąd rewolucyja ograniczała się na zmianach osób, a trzeba się było wziąć do zbytecznych przywilejów wojska i duchowieństwa, jakoż wydany dekret, znoszący fuero wojskowe i fuero duchowne, jest jedynym i najważniejszym aktem władzy Ahareza. Wkrótce bowiem oświadczył, że chce Mexyk opuścić; zebrał wojsko i zażądał wypłaty 200,000 piastrów, które gdy