Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/468

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

wilizacyję europejską, posiadanie jego dla metropolii stać się może ważném i pod względem materyjalnym. Z licznych dziel traktujących o Algieryi pierwsze miejsce zajmują prace kommissyi ustanowionej dla naukowego jej zbadania, ogłaszane w Paryżu od r. 1844 pod zbiorowym tytułem: Exploration scientifique d’Algérie. Porów, także: „O Algieryi, a głównie o wypadkach zaszłych w tym kraju od zajęcia onego przez Francuzów,“ przez Ludwika hr. Bystrzanowskiego, (wydanie J. N. Bobrowicza. Lipsk 1846, dwa tomy). L. J.

Algietka, rzeka w gubernii tyfliskiej, wpadająca do rzeki Kur.

Algimunt, książę litewski, u Stryjkowskiego, syn Trojnata, a wnuk Skirmunta, który szerokie zdobycze porobił na Rusi. Poraziwszy Mongoły zawolskie nad rz. Okuniówką za Mozyrem, Trojnat osadził syna swojego Algimunta na stolicy swej w Nowogródku, sam zaś poszedł zabierać księstwa naddnieprskie i siewierskie po braciach, którzy podówczas w boju polegli. Powróciwszy z tej wyprawy umarł, i wtedy Algimunt panował po nim wszystkiej Rusi i Litwie od Wilii aż do Staroduba, Czerniechowa, Turowa i Karaczowa, nadto posiadał Podlasie; spierał się tylko ogranicę około Brześcia z Dawidem Mścisławowiczem książęciem łuckim i bełzkim. Rychło pospieszył za ojcem i wtedy na jego miejsce, na wsze ruskie państwa wstąpił za zezwoleniem wszystkich syn jego Ryngold. Postać to w każdym razie na pół bajeczna. — Algimunt, jeden z synów Holszy Romuntowicza (ob.), pochodził z drugiej dynastyi książąt litewskich, która panowała po dynastyi Ryngolda i Mindowy. Ojciec jego był pierwszym księciem holszańskim, po ojcu i Algimunt taksie nazywał, ale synowie znowu jego przybrali drugie nazwisko Algimuntowiczów, pod którem długo jeszcze występują whistoryi. Anawet po prostu przez pamięć swojego przodka, Algimuntami jeden po drugim się nazywali lub pozwalali się przezywać, aż do ostatniego potomka po mieczu, sławnego Pawła księcia holszańskiego biskupa wileńskiego (ob.). Brat tego Algimunta a może i syn Mindowe pierwszy z tego domu przyjął religiję chrześcijańską jeszcze za Giedymina, to może było powodem, że ten wielki książę litewski powierzył mu zarząd Kijowa, kiedy go dobył i przyłączył do swego państwa. Walczył też w r. 1321 nad rzeką Pierną z Rusią i miał udział w tem sławnem zwycięztwie, które Kijów oddało ostatecznie Litwie. Algimuntów imię nosili z jego potomstwa najprzód syn Jan czyli raczej Iwan, syn tego Iwana Siemion, namiestnik Witolda w Nowogrodzie wielkim, i wnuk w prostej linii tego Siemiona, Alexander Jurgiewicz Algimunt książę holszański. O losach tych książąt, którzy po zabiciu Zygmunta księcia litewskiego w r. 1440 tylko co niedostali się na tron litewski, obszerniej będzie pod książętami holszańskiemi (ob. Holszańscy książęta). Jul. B.

Algis (od wyrazu litewskiego alga, zapłata, najemnik, poseł), w mitologii litewskiej bożek przewodnik umarłych, albo też posłannik wyższych bogów, jak go Łasicki zowie: summorum deorum angelus. Niektórzy biorą go za jedno z bożkiem duchów powietrznych Patelo (ob.), inni z olbrzymem Alcisem (ob.).

Algol, gwiazda najświetniejsza w głowie Meduzy, znajdującej się w ręce Perseusza. Należy do gwiazd peryjodycznych, to jest takich, których świetność się zmienia; peryjod tej gwiazdy trwa według Goodricke dni 2 godzin 20 minut 48; jest zmienna od 2-ej do 4ej wielkości.

Algologija, nauka o wodorostach (ob. Algae), dzieła tu należące są: Agardh’a (zmarłego w Styczniu 1859 roku) Synopsis algarum; tegoż: Species algarum 1821—28, Systema algarum 1824; Greville: Algae brittaniae 1831; Lamouroux essais sur les thalassuphytes Paryż, 1833.

Algomeiza, (ob. Procyjon).

Algonkwiny, dzikie plemię Eskimosów w Ameryce północnej, zamieszkałe