Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/349

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

De arteriis et venis intestinorum hominis, tamże 1736—38; Icones ossium humani foetus; accedit osteogeniae brenis historia, tamże 1737; De sceleto humano liber, Leyda 1762 i t. d. Wszystkie odznaczają się dokładnością i jasnością opisów, nie ustępujących piękności i staranności w wykonaniu rycin. Prócz tego wydał własnem staraniem i objaśnieniami opatrzył dzieła: Rau‘a Harvey‘a, Yesale, Fabrycyusza de Aquapendente i Bartłomieja Eustachego. — Albinus (Chrystyjan Bernard), brat poprzedzającego, urodzony 1698 roku, umarł 1752 r., professor anatomii w Utrechcie, zasługą zbliżający się do Zygfryda. Zostawił dzieła: Specimen anatomicum, exhibens novam tenuium hominis intestinorum descriptionem, Lugduni Batarorum 1722; De anatome errores detegente in medicina, Utrecht 1723, w którem wieloma przykładami dowodzi, jak pożyteczną jest rzeczą otwieranie ciał zmarłych, dla odkrycia przyczyn i skutków rozmaitych chorób.

Albion czyli Britannia major. Tak nazywali Rzymianie wyspę tworzącą dzisiejszą Angliję i Szkocyję, dla odróżnienia od kraju noszącego u nich miano Britannia minor (dzisiejsza Bretanija francuzka).

Albion, wódź saxoński, podobno zięć Wittekinda, który 785 roku poddał się Karolowi Wielkiemu i przyjął chrzest w Attigny. Podanie genealogiczne czyni go protoplastą domu Anlialt.

Albion nowy, na północo-zachodnich brzegach Ameryki Północnej, między 30° i 48° szerokości północnej; kraj od morza płaski i piaszczysty, podnoszący się w miarę zbliżania się ku środkowi; zamieszkały jest przez nieliczny lud dziki, okrywający się skórami niedźwiedziem! i tkaniną z kory drzew i wełny, uzbrojony w łuki i strzały, karmiący się rybą i zwierzyną. Kraj ten rzek prawie wcale nie ma; dają się tu postrzegać zwierzęta czworonożne, futrem okryte i wiele ptaków wodnych.

Albis, pierwszy zakład leczenia zimną wodą w Szwajcaryi, znajdujący się u podnóża góry Albis około Jansen, w kantonie Zurich, założony 1839 roku na wzór grefenbergskiego przez Dr Briinnera. Obszerny gmach, mieszczący łazienki i mieszkania wygodne, zdolny jest pomieścić znaczną liczbę osób, które szukając ulgi w cierpieniach, ze wszystkich krajów Europy tutaj się zgromadzają.

Albit (G. Rose) syn. Tetartin, minerał z klassy krzemianów, nazwany tak od białego koloru, głównie w nim górującego, znajduje się w naturze w kryształach i w massach zbitych, ziarnistych, muszlowatych i promienistych. Kryształ jego: słup rombowy ukośny, często natrafia się w postaci bliźniaków, czyli zrostków dwóch, a nawet trzech kryształów z sobą. Twardość jego 6,0 do 6,5, równa więc twardości spatu polnego. C. g. 2,62 — 2,67. Barwy białej z rozmaitemi odcieniami: różowym, żółtawym, zielonkawym i brunatnym; połysku szklistego, w rozmaitym stopniu przeświecający. Rozbiory liczne okazały, że albit jest podwójnym krzemianem glinki i sody, wzoru AL2O3 3SiO3 + NaO SiO3, w którym często część sody zastępywaną bywa potażem lub wapnem, a nawet magne-zyją. Pod dmuchawką trudno się topi i barwi jej płomień wyraźnie na żółto; kwasy na niego nie działają. Stanowi istotną część składową wielu granitów, diorytów i trachitów. I tak w diorycie obficie sic znajduje przy Bourg d'Oisans w Delfinacie, w Barreges w Pirenejach, w Miasku na Uralu; w łupku hornblendowym w Tyrolu, w granitach saskich, czeskich, na wyspie Elbie, w Alabaszce i Berezowie na Uralu, w Stanach Zjednoczonych; w gnejssie w Saxonii i Zillerthal w Tyrolu, w Szwajcaryi; w łupku mikowym na St. Gothardzie; wreszcie w pokładach żelaza magnetycznego w Arendal w Norwegii. K. J.

Albo (Józef), Rabbi, rodem z Soria, w Hiszpanii, wsławił się w historyi ju-