Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/316

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

góra na tym półwyspie nosi nazwisko Pawłowskiej, 6000 stóp nad powierzchnią morza; jest to wulkan zagasły. Na półwyspie Alaska znajdują się wydry rzeczne, lisy czerwone, niedźwiedzie czarne, rysie, rosomaki i mnóstwo jeleni.

Alastor, 1) jeden z wodzów greckich pod Troją, syn Nestora i Chlorydy. 2) Jeden z synów Neleusa, syna Neptunowego. 3) Nazwa jednego z czterech koni ciągnących wóz Plutona. 4) Przydomek Jowisza mściciela.

Alaszer, miasto tureckie w Azyi mniejszej, starożytne Filadelfija, które skutkiem trzęsienia ziemi zniszczoném zostało za panowania cesarza Tyberyjusza; sławne siedlisko jednego z kościołów apokaliptycznych, leży o mil 18 na wschód Smyrny nad rzeką Kogamus, częścią w dolinie, częścią na spadku góry Tmolos, na szczycie której wznosiła się niegdyś warowna Akropolis. Dziś miasto to liczy tylko 15—18,000 mieszkańców; potężne ruiny świadczą o minionej jego wielkości.

Alaunickie góry, (ob. Alańskie góry).

Alava (don Miguel Ricardo de), generał hiszpański, urodził się w Wittoryi w 1771 roku. Służył z początku w marynarce hiszpańskiej, potém zaś przeszedł do piechoty i dosłużył się stopnia generała. Po abdykacyi Ferdynanda VII, Alava okazał się zrazu żarliwym stronnikiem konstytucyi, nadanej Hiszpanom przez Józefa Bonaparte, lecz już w 1811 roku, widząc chwiejący się tron Józefa, przeszedł na stronę Wellingtona, umiał przypodobać się temu wodzowi i przebywał w jego sztabie w charakterze kommisarza hiszpańskiego. Po powrocie króla Alava został uwięzionym, ale uwolniono go za staraniem stryja Ethenarda, Inkwizytora i mianowano posłem przy dworze hollenderskim. Odwołany w 1820 do kraju, Alava został rządcą Arragonii. Oświadczenie się za konstytucyją zmusiło go do ucieczki, zostawał przeto lat kilka na wygnaniu; nareszcie regentka Maryja Krystyna zawezwała go do powrotu, poleciwszy ministrowi Martinez de la Roza. Alava wysłanym został w charakterze Ambassadora do Londynu w 1834 r., w rok później do Paryża, ale znudzony ciągłemi przemianami rządu w swej ojczyźnie, odmówił żądanej od niego nowej przysięgi na konstytucyją 1812 roku, złożył urząd i osiedlił się w Paryżu. Umarł w 1843 roku u wód w Barrèges.

Alava, najbardziej południowa z trzech prowincyj baskijskich Hiszpanii, liczy na powierzchni 51 mil □ około 100 tysięcy mieszkańców i graniczy na północ z Biskają i Guipuskoą, na wschód z Nawarrą, na południe i zachód ze Starą Kastyliją. Kraj ten jest południowém przedłużeniem łańcucha gór Kantabryjskich, które pod nazwą specyjalną: Sierra-Alta, Montes de Altuee i Sierra de Aranzaza północną jego granicę opasują. Rzeka Ebro przerzyna w części tę prowincyję, przyjmując w siebie Zadorrę, nad którą leży stolica Vittoria. Dwie główne drogi od Burgos, rozdzielające się pod Poncorbo, przekraczają góry, stanowiąc kommunikacyję z Bilbao, Tolozą i Bajonną. Blizkość gór łagodzi upały równin i czyni klimat umiarkowanym. W dolinach rzadko bardzo padają śniegi, a grunt urodzajny sprzyja uprawie pszenicy, kukurydzy, wina, a nawet drzew oliwnych. Bogactwo Alawy stanowią oprócz tego przepyszne lasy dębowe, hodowla bydła, owiec i kóz, kopalnie żelaza i miedzi i niewyczerpane źródła solne. Przyroda sama, zapewniając mieszkańcom korzystanie z tylu swych płodów, wzywa ich do pracy i wpływa korzystnie na energiję plemiennego ich charakteru (ob. Baskowie); górzyste zaś położenie kraju nadaje mu wysokie znaczenie militarne, o czém przekonały ostatnie zamieszki Karlistów w prowincyjach baskijskich.

Alazonowie, w starożytności, pokolenie narodu scytyjskiego, na obu brzegach rzeki Dniepru zamieszkałe, przez Herodota w księdze IV opisane. Stałe ich