Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/228

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

wnictwu, i w tym celu, obyczajem angielskim, oddany został na naukę do pewnego znakomitego adwokata, lecz belletrystyka brała górę nad kodexami. Pomimo to, po śmierci ojca, dziewiętnastoletni Ainsworth z mocnem postanowieniem dalszego kształcenia się w zawodzie prawnym, udał się do Londynu, lecz i tu uległ wrodzonemu powołaniu, którego nie tamując już więcej, całkiem się oddał teatrowi i literaturze pięknej. Pierwszem jego pełnem rozgłosu dziełem była powieść pod tytułem: Sir John Chieerlon (Londyn 1825 r.); następnie, poślubiwszy córkę jednego z najznakomitszych księgarzy londyńskich, Ebersa, zajmował się wydawnictwem książek i energicznie wziął się do pracy, lecz w półtora roku, zawiedziony w swych oczekiwaniach, rzucił wszystko i udał się do Włoch i Szwajcaryi. Powróciwszy do ojczyzny, zwiedził romantyczne Chesterfield, które natchnęło go myślą napisania powieści: Hookicood (Londyn 1834 r.j. Dzieło to powszechne zyskało pochwały, główną zaś sławę zyskała mu wydana w 3 lata później powieść pod tytułem: Crichton, za której sam szkic zapłacił mu nakładca 350 funtów szterlingów. Z kolei wydał mnóstwo powieści, w których dowiódł nietylko powieściarskiego talentu, lecz razem głębokich studyjów nad angielskie-mi obyczajami i pomnikami starożytności. Utwory Ainswortha najprzód zamieszczane były zwykle po peryjodycznych pismach własnych lub obcych (był bowiem właścicielem Ainsworth's magazine i New monthly magazine), a następnie drukowane oddzielnie. Wymieniamy z nich ważniejsze: Jack Sheppard, (3 tomy, Londyn 1839), ogromne miał powodzenię, na różne języki został przełożony, i dla trzech londyńskich teatrów na dramat przerobiony, pomimo żywej opozycyi purytanów i moralistów; Guy Fawkes (3 tomy, Londyn 1840), powieść ta przyniosła autorowi 1,500 funtów szterlingów czystego dochodu; Tower (Londyn 1840); Old Saint-Paul's (3 tomy, Londyn 1841); The miser s daughter (3 tomy, Londyn 1843); Windsor Castle (3 tomy, Londyn 1843); Saint-James orthe court of ąueen Anne (3 tomy, Londyn 1844); The lancashire witches (3 tomy, Londyn 1848), i mnóstwo innych pomniejszych utworów. Od roku 1848 zajęto się wydawaniem kompletnem dzieł Ainswortha. Jest to silnej budowy człowiek, nader uprzejmego obejścia, pracuje wiele i szybko, tak iż dość czasu zostaje mu na pożycie z przyjaciółmi. Utwory jego są częstokroć na efekt obliczone, pełno bowiem w nich kontrastów i wyskoków fantazyi; styl wielce ożywiony i bogaty, w kreśleniu miejscowości, osób, sytuacyj i obyczajów mistrzowski.

Ainsworth (William Franciszek), lekarz angielski, niemniej głośny podróżnik i geolog, urodził się w Exeter 1807 roku. Otrzymawszy dyplom doktorski, roku 1827 udał się do Francyi, gdzie Aurergne i Pireneje zbadał pod względem geologicznym. Wróciwszy do Edymburga roku 1828, wydawał dziennik pod tytułem: Journal of natural and geographical science, oraz publiczne miewał odczyty o geologii. W latach 1832 i 1833, gdy cholera trapiła Angliję i Irlandyję, Ainsworth jako lekarz przy tamecznych szpitalach, z narażeniem własnego życia, poświęcał się niesieniu pomocy i zbadaniu tej choroby, o której godną uwagi napisał rozprawę. W czasie pobytu w Irlandyi różne czynił geognostyczne wycieczki po kraju, a przytem wykładał geologiję w Dublinie i Limerick. W r. 1835, jako lekarz i geolog należał do wyprawy, mającej na celu zbadanie przez Eufrat bliższej drogi do Indyj, a przedsięwziętej pod przewodnictwem pułkownika Chesney, i przez dwa lata zwiedził Kurdystan, Taurus i Azyję Mniejszą. W następnym roku Towarzystwo geograficzne i Towarzystwo rozszerzania nauki chrześcijańskiej, wyprawiły go z dwoma towarzyszami znów do Azyi Mniejszej, celem rozpoznania rzeki Halys, oraz odwiedzenia chrześcijan w Kurdystanie. Na wiosnę