Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/225

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Ahyż-ha, okrzyk, którym się zachęca charta do ścigania za zwierzem.

Ai, (ob. Leniwiec).

Ai czyli Ay, miasteczko w departamencie Marny, liczy do 4000 mieszkańców, słynne winem musującém, które od niego ma swoje nazwisko (ob. Szampańskie wino)

Aide toi et le ciel t’aidera, towarzystwo prawnego oporu, założone w roku 1824 przez doktrynerów i redaktorów gazety Globe: Rémusata, Guissarda i Dubois, w celu zneutralizowania środków gwałtownych, których spodziewano się wówczas po Bourbonach. Postawa tego towarzystwa ciągle spokojna, dopiero niebezpieczniejsze dla rządu nabrała pozory, gdy w 1827 r. prezydencyję jego objął Odilon Barrot i do składu jego weszli owocześni naczelnicy oppozycyi: Thiers i Mignet. Oni to głównie przygotowywali opiniję publiczną na konieczność wygnania starszej linii Bourbonów i Ludwikowi Filipowi zjednywali stronników. Później, kiedy zostali ministrami, towarzystwo wiele z wpływu swojego straciło, aż nakoniec w r. 1834 całkiem się rozwiązało.

Aidos albo Astos, miasto w Rumelii, w Turcyi europejskiej, u stoku południowego Bałkanów, liczące około 6000 mieszkańców. W pobliżu jego znajdują się źródła mineralne siarczane, przy których sułtan Selim II, wybudował wspaniałe łazienki. R. 1829, po przejściu Bałkanów przez wojska rossyjskie, Aidos zostało zdobyte szturmem przez generała Rudigera.

Aignan (Stefan), akademik francuzki, ur. 1773, um. 1824, przełożył wierszem Ilijadę i Odysseję Homera, ta ostatnia wszakże nie była drukowaną; z angielskiego tłómaczył rozprawę Popego o krytyce, i Wikaryjusza Wakfeldzkiego; prócz tego napisał tragedyje: Brunehaut, Arthur de Bretagne i Polyxene, oraz operę: Nephtali, i muzyką Blangini’ego, lecz wszystkie te utwory zaledwie kilka miały przedstawień. Z pism politycznych Aignana wymieniamy: De l'etat des protestants en France depuis le 15-me siecle, jusqu'a nos jours i Des coups d' etat. Aignan był współpracownikiem pisma: Minerve francaise, po przerwaniu którego wydawał: Bibliotheque nationale, ważną jako zbiór licznych niedrukowanych, a obchodzących historyję francuzką dokumentów. W r. 1815, po śmierci Bernardina de Saint-Pierre, przyjęto go do akademii, gdzie według przyjętego zwyczaju odczytał pochwalną bijografiję swego poprzednika. Aignan odznaczył się odwagą cywilną, gdyż w r. 1793, w parę tygodni po ścięciu króla, napisał tragedyje p. t.: La mort de Louis XVI, nadto niejednokrotnie opierał się owoczesnym nadużyciom. Za Napoleona I był urzędnikiem dworskim.

Aigner (Piotr), znakomity budowniczy, który wsławił imię swoje wzniesionemi gmachami w różnych stronach Polski, które poświadczają, tak znajomość, jak i smak jego na doskonałych wzorach ukształcony. Ogłosił drukiem: 1) Cegielnia nowa, wynalazku własnego. Łowicz 1788 r. z figurami. 2) Budownictwo wiejskie z cegły glinosuszonej. Warszawa 1791. 3) Rozprawa o guście w ogólności, a w szczególności w architekturze. Warszawa 1812. Jako członek Towarzystwa przyjaciół nauk w Warszawie, w Rocznikach tegoż towarzystwa w tomie 7, drukował: 4) Rozprawę o świątyniach u starożytnych i o słowiańskich. — Aigner (Karol), brat Piotra, ur. 1786, wysłany kosztem Stanisława Augusta do Rzymu, celem doskonalenia się w malarstwie, po trzykroć nagrodami akademii kapitolińskiej uwieńczony. Umarł w młodym wieku.

Aigues Mortes, starożytne miasto w francuzkim departamencie Gard, liczące przeszło 3000 mieszkańców i połączone z morzem Śródziemnym kanałem Grau-du-Roi. Prowadzi handel szczególniej rybami i solą z przyległej kopalni Peccais.