Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/223

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

już ociemniałego ze starości. Poznał ją wszakże prorok i powiedział, aby oznajmiła mężowi, że Pan zniszczy i wytraci jego dom aż do szczętu za karę bałwochwalstwa; i że przy samém wejściu jej do miasta z powrotem, umrze dziecię: co się też i stało. (III Król., 11, 29; 14, 1).

Ahlefeld (Karolina), ur. 1181 r. w Stedten pod Weimarem, córka pułkownika hannowerskiego Seebacha, w 10 już roku życia próbami poetycznemi zwróciła na siebie uwagę Goethego. Zaślubiona w r. 1798 Janowi Ahlefeld, magnatowi holsztyńskiemu, po krótkiém z nim pożyciu małżeńskiém powróciła do Weimaru i odtąd pod pseudonymami Elizy Selbig i Natalii wydała około 40 większych i mniejszych powieści, z których jako najcelniejsze wymieniamy: Maria Muller (1814), Felicitas (1825), Hedwig, Königin von Polen (1831) i Der Stab der Pflicht (1832). Um. r. 1847 w Cieplicach.

Ahlfeld (Jan Fryderyk), teolog i kaznodzieja protestancki, ur. 1810 r. w Mehringen Aschersleben, w księstwie Anhalt-Dessau. Po ukończeniu nauk teologicznych w uniwersytecie hallskim, pełnił w różnych miejscach obowiązki, już duchowne, już nauczycielskie; od r. 1851 był pastorem w Lipsku. Wydał niemało dzieł duchownych, z których celniejsze są kazania: Predigten über die evangelischen Perikopen, Halla, 1848; 4-te wydanie 1855; — Sonntagsgnade und Sonntagssünde, tamże 1850; 3-cie wydanie 1853; — Predigten an Sonn-und Festtagen, oder Bausteine zum Aufbau der Gemeinde, Lipsk 1852 — 1855, tomów 6, trzy wydania; — Katechisums-Predigten, Halla 1852; — Der christliche Hausstand, tamże 1851. Pisał także powieści moralne; a od r. 1847 wydawał dziennik Missionsfreund.

Ahmedabad, miasto w Indyjach angielskich, w prezydencyi Bombay, nad spławną rzeką Salermatty, liczy 100,000 mieszkańców; w XV wieku słynęło z przepychu pałaców, meczetów i ulic, od końca XVI wieku jednak zaczęło chylić się do upadku. Okrąg, którego miasto to jest stolicą, odznacza się niezmierną żyznością.

Ahorn (Andrzej), jezuita, znakomity malarz alfresków, którymi ozdobił kościół jezuicki w Piotrkowie. Ukończył je w r. 1741.

Ahr, rzeka, (ob. Aar).

Ahrens (Henryk), professor, filozofii prawa i umiejętności politycznych uniwersytetu w Gracu, urodził się r. 1808 w król, hanowerskiém, kształcił się w Wolfenbutlel i w Gettyndze, gdzie był zwolennikiem filozoficznej szkoły Krausego. W r. 1830 zyskał rozgłos przez rozprawę: De confoederatione germanica, w której zalecał utworzenie przy związku niemieckim parlamentu ze stanów. Naraziwszy się przez to rządowi, zmuszony był w r. 1831 przyłączyć się do agitacyi getyngskiej, skutkiem czego schronił się najprzód do Belgii, potém do Paryża. Tu wstrzymywał się od polityki, i w r. 1836 rozpoczął publiczne odczyty o filozofii niemieckiej, począwszy od czasów Kanta. W r. 1839; gdy ofiarowano mu posadę professora filozofii w uniwersytecie bruxelskim, wydał swoje odczyty paryzkie p. t.: Cours de Psychologie, a następnie: Cours de droit naturel, który do roku 1848 aż trzech doczekał się edycyj, i tłomaczony został na wszystkie obce języki, a nawet po akademijach prawa w Brezylii, Chili i Peru przyjęty w programatach jako zasadniczy. W r. 1848 Ahrens z rodzinnego swego miejsca obrany został deputowanym do zgromadzenia narodowego w Frankfurcie, gdzie z początku skłaniał się na stronę przewagi Pruss, lecz po wyjściu programatu Gagerna należał do zaciętych przeciwników wykluczenia Austryi. Wystąpiwszy ze zgromadzenia wraz z innymi posłami hannowerskimi, nie wrócił już do Bruxelii, gdzie jego posada ciągle była niezajętą, lecz r. 1850 przyjął wezwanie na pro-