Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/220

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

o jakich dzieje wspominają. Będąc wdową po raz drugi, wstąpiła w związki małżeńskie z własnym stryjem, cesarzem Klaudyjuszem, którego córkę wydala za syna swego Nerona. Chcąc temu ostatniemu zapewnić tron rzymski, oddaliła wielu znakomitych obywateli, a na ich czele Brytannika, syna Klaudyjusza i Messaliny; otruła nawet własnego męża. Pomimo tych wszystkich przysług, jakie Agryppina wyświadczyła Neronowi, ten ostatni zabić ją rozkazał w 59 roku po Nar. Chr.

Agryppiny poród (partus Agrippinus). Tak nazywają poród, w którym dziecię nogami na świat przychodzi. Porody tego rodzaju za nieszczęśliwe u starożytnych były uważane; mniemano bowiem, że dzieci takim sposobem urodzonych, same tylko przeciwności na świecie czekają.

Agtelek, wieś w Węgrzech, w komitacie komornskim, nieopodal drogi wiodącej z Budy do Koszyc. Przy niej znajduje się słynna grota, złożona z mnóstwa krzyżujących się korytarzy i jaskiń, zawierająca najdziwaczniejsze formacye stalaktytowe.

Aguado (Alexander Maria, margrabia de Las Marismas del Gundalquivir), jeden z najbogatszych bankierów nowszych czasów. Ur. 1784 r. w Sewilli, z rodziny pochodzącej od żydów portugalskich, w młodości swojej służył w wojskach hiszpańskiémi francuzkiém i był adjutantem marszałka Soulta. Uwolniony w 1815 r. w stopniu pułkownika, osiadł w Paryżu i dość długo zajmował się kommis-syjonerstwem win hiszpańskich i cygar hawańskich; doszedłszy już do pewnego majątku i założywszy dom bankierski, negocyjował kilka pożyczek hiszpańskich, w których, jak wieść niesie, ukrytym jego wspólnikiem był sam Ferdynand VII, i które wypuszczone zwykle po stopie 60 za sto, przyczyniły się wprawdzie do rychłego bankructwa Hiszpanii; lecz Aguadowi za to posłużyły do zebrania kolossalnej fortuny. Zręczny i umiejący korzystać ze wszystkiego, nawet z gróźb Anglii i Francyi, której to np. ostatniej pretensyje do Hiszpanii wynosiły przeszło 92 milijonów franków, szybko jedne po drugich prowadził operacyje finansowe, aż gdy rewolucyja 1830 roku przerwała wypłatę procentów, a tém samem zniszczyła zupełnie kredyt Hiszpanii, wycofnął się z interesów publicznych i odtąd zasłynął już tylko, jako protektor nauk i sztuk pięknych. Majątek jego oceniano podówczas na 50 milionów franków; Ferdynand VII na tych samych spekulacyjach zarobić miał do 80 milijonów. W zimie 1841 roku Aguado udał się do Asturyi, dla uporządkowania nabytych tamże przez niego rozległych kopalni węgla; w drodze z Oviedo do Gijon, zaskoczony śnieżną zamiecią i zmuszony kilka godzin odbywać podróż piechotą, zmęczony, zziębnięty, umarł w nędznej taoberży, i nowy tym wypadkiem dał przykład znikomości szczęścia tego świase. Ciało jego odwieziono do Francyi i pogrzebano na cmentarzu Pere la Chaiy. Aguado zostawił trzech synów, z których najstarszy służył w dyplomac i francuzkiej.

Aguesseau (Henryk Franciszek d ), sławny prawnik i kanclerz Francyi; ur. w Limoges r. 1668, z początku, pod wpływem zażyłości z Kasynem i Boalem, oddawał się poezyi, później poświęcił się prawu, roku 1690 został adwokatem i wkrótce potem prokuratorem generalnym parlamentu. D Aguesseau z wielką gorliwością zajmował się wynalezieniem środków na odwrócenie groźnego już wówczas pauperyzmu, szczególnie gdy w zimie 1709 r. kraj nawiedzony został klęską głodu; wielkie też ulepszenia zaprowadził w administracyi szpitali. Jako nieugięty obrońca praw ludu i kościoła gallikańskiego, odrzucił postanowienia Ludwika XIV i kanclerza Voisin’a, na korzyść bulli papiezkiej unigenitus. R. 1717, za regencyi księcia orleańskiego, mianowany kanclerzem; w następnym roku, za opór stawiony