professyi. Abbatyssa miała prawie też same przywileje i powinności co opat, z wyjątkiem kapłańskich i ściśle kościelnych, do których z powodu płci jest niezdolną; rządziła klasztorem w rzeczach tak duchownych jak świeckich, według reguły; miała prawo karać zakonnice, zawieszać je w obowiązkach, równie jak i księży jej podwładnych; lecz w tym ostatnim przypadku, ci nie ściągali na się cenzur duchownych, ani też irregularitas. Nie wolno jej atoli ani błogosławić uroczyście, ani przyjmować ślubów zakonnic, ani miewać kazań i nauk publicznych, ani też wybierać spowiednika sobie lub zakonnicom bez zezwolenia swego przełożonego. Bo, według ś. Tomasza (in 4, dist. 19, 9. 1, art. I, quaestiunc. 3, ad 4): " Mulier, secundum apostolum, est in statu subjectionis: et ideo ipsa non potest habere aliquam jurisdictionem spiritualem, unde mulier non habet, neque clavem ordinis, neque clavem jurisdictionis. " Jeżeli zdarzało się, że niektóre ksienie wybierały sobie, lub swym zakonnicom spowiedników niepotwierdzonych przez właściwego przełożonego, działo się to za szczególnym przywilejem papieża lub biskupa. We Francyi król mianował prawie wszystkie ksienie, nie z mocy konkordatu, który nie wspominał o tém, ale w skutku indultów danych przez papieżów Franciszkowi I i Henrykowi II; (ob. Opactwo). L. R.
Abbé, we Francyi przed pierwszą rewolucyją tak nazywano młodych księży, lub tych którzy ukończywszy kurs nauk teologicznych, oczekiwali mianowania przez króla na godność opala komandataryjusza (abbé commendataire). Byli to zwykle młodzi synowie rodzin szlachty wyższej, prowadzili życie światowe, uczęszczali na teatra, do kawiarń. Takich, gdy gościli w Polsce na dworach panów, i później gdy byli emigrantami, nazywano żartobliwie Labusiami. — Abbé commendataire nazywał się we Francyi przełożony opactwa, najczęściej ze świeckich mianowany przez króla. Pobierał trzecią część dochodów opactwa, którém jednak zarządzał przeor zakonny (prieur claustral.)
Abbeville, miasto w departamencie Somme, niegdyś stolica hrabstwa Ponthié w Pikardyi, liczące 20, 000 mieszkańców. Ogólna jego produkcyja przemysłowa wynosi około 13, 000, 000 franków. — Hollender Van Robois założył tu r. 1669, za staraniem ministra Colberta, fabrykę sukna, która dziś jeszcze zatrudnia przeszło 200 robotników.
Abbo, z Fleury, jeden z najznakomitszych mężów swojego czasu, urodził się w okolicach Orleanu, w drugiej połowie X wieku, odbywał nauki w klasztorze Benedyktynów w Fleury, później w Paryżu i Rheims. Roku 983 wyjechał do Anglii celem zaprowadzania porządku i wskrzeszenia nauk w opactwie Ramsey. We dwa lata wróciwszy ztąd do Fleury, wybrany został opatem, cnotami, pobożnością i nauką przyczynił się do sławy tego klasztoru. Zgłębiał Pismo Święte i ojców kościoła, liczne z nich wyjątki weszły w skład dzieła: Collectio Canonum ad Hugonem et Robertum reges. Abbo znajdował się na rozmaitych soborach, broniąc gorliwie praw swego kościoła; w tymże celu pisał wiele listów, wykazując szczególniej w nich ważność karności zakonnej. Gdy przywracał ją w klasztorze Reole w Gaskonii, włócznią przebity został z namowy jednego mnicha, i umarł męczeńską śmiercią 13 Listopada 1004 r. Większa część jego pism łacińskich zaginęła lub ukrywa się w rękopismach. Krótkie żywoty papieżów, wyszły z druku w Moguncyi 1602. Pithon wydał 14 jego listów przy kodexie Kanonów 1687, z których jeden najobszerniejszy do Odilona, opata w Cluny, jest właściwie traktatem o kanonach, i konkordancyję o Ewangelii. Żywot Abbona pisał uczeń jego Aimoin.
Abbolla, Abollia, rodzaj szaty, której dla odznaczenia starożytni używali filozofowie. Krój jéj był taki, że ręce obnażone widzieć było można.
