Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/213

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

kanaście propozycyj zawartych w „Mistyczném mieście.“ Niektórzy teologowie, a szczególniej Amort, w dziele de Renelationibus (1744) uważają wiele objawień Maryi Agreda za wątpliwe i są zdania, że nie wszystkim, bez różnicy, czytałby je należało. L. R.

Agrell (Jan), kompozytor szwedzki, urodzony 1701 roku w Löth, w Ostgothland. W roku 1723 powołany na dyrektora muzyki do Kassel, ztamtąd do Norymbergi, jako jeden z najulubieńszych pianistów swego czasu, zwiedził prawie całą Europę. Zostawił mnóstwo symfonij i koncertów na fortepian i na skrzypce, z których wszakże nie wszystkie zdają się być drukowane.

Agren (Sven), professor akademii wojskowej w Karlbergu pod Stockholmem, jest autorem nowej metody uczenia geografii, konstrukcyjną zwanej, ułatwiającej uczniowi rysowanie z pamięci mapp geograficznych. Dzieło jego, zalecające się w wysokim stopniu praktycznością, wyszło również w języku niemieckim, p. t.: Allgemeines Lehrbuch der Erdbeschreibung; mit 2 Hemisphärkarten und Constructionstafeln, (Berlin, 1832).

Agrest (Ribes grossularia), jest krzewem należącym do rodziny porzeczkowatych (Ribesineae J.); pięciopręcikowa, rzęd jednosłupkowy u Linneusza; Krzewina nie wysoka, gałęzie na dół spuszczone; liście trzydzielne, na obwodzie karbowano-ząbkowane; kwiaty czerwonawo-białe, ukazują się w Maju, już pojedynczo, już po dwa razem. Jagody agrestu dojrzewają w Lipcu, są podłużno-okrągłe, białe, drobnemi włoskami okryte. Inna odmiana mająca jagody żółte i włoskami nieokryte, jest bardzo do pierwszego gatunku podobna. Rozmnaża się albo z nasienia albo przez rozdzielanie korzeni; jako krzew jest dobry na szpalery, a nawet na żywe płoty. Z jagód niedojrzałych robią cukiernicy i kucharze konfitury; sok zaś z dojrzałych wyciśnięty, za dodaniem cukru i drożdży, daje dobre wino podobne nieco w smaku do szampańskiego. S. P.

Agrestnik (Grossular). Jedna z odmian granatu, stanowiąca granat wapienny, czyli podwójny krzemian glinki i wapna, mający wzór chemiczny: Al2O3 SiO3 + CaO SiO3. Bardzo rzadko jest bezbarwny i przezroczysty, jak np. grossular z Tellemarken w Norwegii; zwykle przedstawia odcień jasno-zielonawy. Często agrestnik miewa kolor czerwono-pomarańczowy, jak np. grossulary z Ala w Piemoncie, słynne świetnością swego blasku i pięknością form krystalicznych. Grossular topi się na szkło lub emaliję zielonawą, sproszkowany rozpuszcza się w kwasie solnym stężonym. C. g — 3,5 do 3,7. Krystalizuje w dwunastościan rombowy. Przepyszne grossulary zielone znajdują się nad brzegami rzeki Wiluju, wpadającej do Bajkału i od miejscowości zwane Wiluitami. K. J.

Agricola, (ob. Agrykola).

Agrimonti (Marek), ajent toskański w Polsce, w drugiej połowie XVI wieku, zostawił rękopism we włoskim języku, mieszczący rozmaite wiadomości o Polsce. Rękopism ten znajdował się w archiwum Medyceuszów we Florencyi.

Agrippa, (ob. Agrypa).

Agrippina, (ob. Agrypina).

Agron, syn Eumelusa, wnuk Meropsa, z siostrami swemi, Byssą i Meropidą, żył samotnie na wyspie Kos. gardząc wszystkiemi bogami, za co Merkury, Dyjana i Minerwa mszcząc się, przemienili ich w ptaków.

Agron, książę illyryjski, umarł 232 z radości po zwycięztwie odniesioném nad Etolczykami; małżonka jego Teuta, była słynną i straszną nawet Rzymianom rozbójnicą morską, i podczas małoletności syna swego Pinnesa rządziła królestwem.

Agronomija, (z greckiego agros rola, pole i nomos prawo), znaczy teoryję