Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/189

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

twoich.“ Antym teraz ustąpić musiał, a wybranego przez sobór patryjarchą Mennasa, pobożnego opata, sam Agapit poświęcił. Umarł Agapit w Konstantynopolu 536 r. po jedenastu miesiącach panowania. Ciało jego przeniesiono ztąd do Rzymu na Watykan, 20 Września i w tym dniu obchodzoną jest jego pamiątka. Oprócz listu Agapita do Justynijana, mamy jeszcze dwa jego listy do Cezaryjusza, biskupa arelateńskiego, i dwa do Reparata, biskupa kartageńskiego. — Agapit II, Rzymianin, wybrany papieżem 946 roku, po Marcinie II. Wezwał Ottona Wielkiego cesarza przeciw Berengaryjuszowi, który pragnął korony włoskiej. Zatwierdził wyrok soboru w Ingelheim, na którym znajdowali się Otton Wielki i Ludwik król francuzki, przyznający arcybiskupstwo Rheims Artoldowi, z rzuceniem klątwy na roszczącego doń prawo Hugona, który pięcioletniém będąc dzieckiem, z woli ojca swego Herberta, hrabiego Vermandois, r. 925 wyniesiony był na rzeczone arcybiskupstwo, i o posiadanie onego zaciętą prowadził walkę. Dwaj arcybiskupi Lorch i Salzburga wiedli spór o prerogatywę metropolii. Agapit przyznał ją miastu Lorchowi, które było stolicą metropolii jeszcze przed wkroczeniem Hunnów; tym sposobem do niej należały Pannonija wschodnia, z krajami Awarów, Morawian i Słowian, zaś arcybiskupstwo salzburgskie obejmowało Pannoniję zachodnią. Umarł Agapit 956 r.

Agaponowszczyzna, wieś miedzy Witebskiem a Surażem, wspominana w wypadkach wojennych 1812 roku, a szczególniej z powodu działań armii włoskiej pod sprawą wice-króla Eugenijusza Beauharnais.

Agar, Hagar, (po hebrajsku „pielgrzymka,“ albo „który się lęka“), Egipcyjanka rodem, służebnica Sary żony Abrahama, miała z nim syna Izmaela. Krnąbrnem zachowaniem się względem Sary, rozgniewawszy ją, zmuszona była uciekać na puszczę, (Gen., 16, 1, 21, 1). Filon mniema, że przyjęła była wiarę Abrahama.

Agardh (Karol Adolf) teolog, naturalista i poligraf szwedzki, urodzony w Baslad w Skanii 1785 r. Kształcił się w uniwersytecie Lundzkim, gdzie z szczególnem zamiłowaniem oddawał się historyi naturalnej. W r. 1807 przeznaczony na professora matematyki, niezwłocznie opuścił swoją posadę, aby się w zupełności poświęcić badaniu porostów i innych roślin morskich. W r. 1812 mianowany professorem botaniki i ekonomii praktycznej w uniwersytecie Lundzkim, odznaczył się gorliwością i wykładem, na który śpieszyła cała młodzież uniwersytecka. Lecz nagle opanowała go szczególna żarliwość religijna, oddał się teologii i został pastorem 1816 roku. Ze względu na talent jako professor, i stanowisko jako duchowny, był wybierany na deputowanego swojej dyjecezyi w latach 1817, 1823 i 1834. W r. 1834 został biskupem karlstadskim, którą to godność dotąd zachowuje, a od tego czasu jeszcze czynniejszy miał udział w sprawach publicznych. Wszakże istotne prawo do sławy nadają mu prace, w przedmiocie historyi naturalnej podjęte. Opierając się na pracach poprzedników swoich Dykayn’a, Vaucher’a i Turner’a, obdarzył naukę spostrzeżeniami i pomysłami zupełnie nowem. Jest on autorem dzieł następujących: Dispositio algarum Scandinaviae, w którém korzystał z dzieła Lamouroux; Species algarum (Lund, 1820—1828), nieskończone; Icones algarum (Lund 1820—1823); wszystkie te prace mają za przedmiot porosty północne, a ich treść i dopełnienie podał w dziele: Systema algarum (Lund. 1824). Liczne podróże po rozmaitych krajach Europy odbywane, nastręczyły mu sposobność do napisania: Icones algarum Europae (Lipsk, 1828—35), tudzież parę dzieł o fizyjologii roślin i nakoniec traktat botaniki (Loerebok i Botanik, Malmöe 1830—31, 2 tomy), w których pod wysłowieniem żywem a nawet kwiecistem, napotykają się pojęcia dowodzące, że wiadomości autora po zagranice porostów niedaleko sięgają. Przysłużył się literaturze szwedzkiej