Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/16

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

zapewne brzegów wschodnio-pruskich od Pilawy do Kurische-Nehrung, według innych zaś brzegi księstwa Szlezwickiego.

Abałak, wieś i pierwsza stacyja, na trakcie głównym pocztowym i etapowym z Tobolska do wschodniej Syberyi, na prawym brzegu rzeki Irtysza, na której jest przewóz. Wieś ta posiada obszerny i ludny monaster prawosławny, a w monasterze obraz Boga-rodzicy słynący cudami. W porze letniej odbywa się tu wielka processyja przeniesienia tego obrazu do Tobolska o 30 wiorst odległego, a następnie w kilka tygodni, odniesienia go z równą solennością napowrót. Oprócz licznego duchowieństwa świeckiego i zakonnego, kilkanaście tysięcy ludu pobożnego, nawet z dalekich okolic Syberyi, zbiera się corocznie na tę uroczystość. Humboldt w czasie swojej podróży do Syberyi, był świadkiem tego obchodu i przyznał, iż mu się nigdzie nie zdarzyło widzieć w takiej massie prostego ludu tak porazdnie, a razem tak kosztownie ubranego, mianowicie kobiet, które wszystkie w jaskrawych lub mieniących się jedwabnych ubraniach występują. G. Z.

Abana, potok wypływający ze wschodniego spadku góry Libanu, płynie przez miasto Damaszek do pustyni, gdzie po kilkomilowym biegu ginie w bagnach. Niektórzy mniemają, że Aban jest to samo, co Orontes Strabona, z okolic którego, według Propercyjusza, Rzymianie brali najsławniejsze swoje hetery (ob.).

Abancourt (Karol Frérot), znakomity francuzki inżynier, który z polecenia swego rządu długi czas przebywał w Turcyi; przy wybuchnięciu rewolucyi w r. 1789 wrócił do kraju ze znacznym zbiorem mapp i planów. Wybrany do ciała prawodawczego, wielce był pożyteczny, jako inżynier geograf; objął następnie kierunek naczelny topograficznego bióra przy armii dunajskiej. Na tém zostając stanowisku wygotował dziś jeszcze wielce szacowną ogólną mappę Szwajcaryi i Bawaryi. Um. r. 1801 w Monachium. — Abancourt (Xawery) minister Ludwika XVI, siostrzeniec Calonna, przy początku rewolucyi (1789) był dowódca jazdy. Jako umiarkowany stronnik rewolucyi w skutek wypadków z d. 20 Czerwca 1792 r., powołany został przez Ludwika XVI na ministra wojny. Raz tylko wystąpił w zgromadzeniu prawodawczém, celem zdania sprawy z przygotowań obronnych na granicy północnej, oraz usprawiedliwienia się z uczynionego mu przez jednego z żołnierzy zarzutu, jakoby do chleba dla wojska tłuczone szkło mieszać kazał. W czasie wypadków dnia 20 Sierpnia aresztowano go, i jako nieprzyjaciela wolności stawiono wraz z innemi przed sądem w Orleanie, zkąd miano go do Paryża odprowadzić; lecz transport więźni napadła w Wersalu banda zbrojna i Abancourt wraz z towarzyszami niedoli został zamordowany. — Abancourt (Franciszek Jan Villemain) miernych zdolności poeta, urodził się r. 1743 w Paryżu. Dawno zapomniane jego bajki, heroidy, powieści i nowelle prozą, również różne ulotne poezyje, zamieszczane były po rozmaitych zbiorowych pismach. Tłómaczył także a raczej naśladował Klopstocka: Śmierć Adama, tragedyję w 3 aktach. La Harpe w swej korespondencyi bawi się często kosztem Abancourta.

Abano (acqua di), miasteczko w królestwie Lombardzko-Weneckiém, o 6 mil od Padwy, u podnóża gór Euganejskich, słynęło już u Rzymian pod nazwą Agrae Aponi, ze swych kąpieli siarczanych, których szczątki odkryte w końcu zeszłego wieku. Temperatura tych wód wynosi od +24° do +68° Reaum.; w składzie swym zawierają: chlorek sodu, wapnu, (calcium), magnu. (magnezjum) i żelaza, a także węglan magnezyi, siarczan wapna, tlenek żelaza, jodki i bromki magnu. Zalecane są w reumatyzmach chronicznych, skrofułach, w stwardnieniach trzewiów brzusznych, błędnicy, chorobach skórnych, przykurczeniach członków i w wodnej puchlinie stawów. Używają się wewnętrznie i zewnętrznie w postaci kąpieli zwyczajnych, parowych i błotnych, które się robią ze szlamu u źródła bę-