Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/135

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

nerałem-adjutantem; w 1811 r. otrzymał godność hrabiowską. Umarł 1835 r. Starszy syn jego, Karol August, znanym jest w Szwecyi ze swych poetycznych utworów.

Ad libitum, po włosku a piacere (według upodobania), pisze się w dziełach muzyki nad częściami, które wymagają lub dozwalają wykonania nie wiązanego przepisami taktu albo tempa; najpowszechniej zatem w solach, gdzie je zawieszenie głosu na kadencyje wywołuje. Głosom towarzyszącym daje się wówczas słowem: colla parte do zrozumienia, aby się do głosu głównego stosowały; zgodne przeto zboczenia od ścisłości pomiaru taktowego, może tylko nastąpić za wspólnym porozumieniem się wykonawców, (ob. Tempo rubats). W partycyjach i na tytułach muzykalijów, słówko to, obok głosu lub narzędzia jakowego położone, wskazuje, że one niekoniecznie do wykonania dzieła są potrzebne.

Admet, syn Feresa, króla Fere (Pherae) w Tessalii, uczestnik łowów na dzika kaledońskiego i wyprawy Argonautów doKolchidy, zostawszy po śmierci ojca królem, starał się o rękę Alcesty, córki Peliada. Ten mu ją przyrzekł, jeśli lwa razem z dzikiem zaprzęże do wozu w jedną uprząż; czego dokazał przy pomocy Apollina, który przez życzliwość służył u niego za pasterza. Przy godach weselnych zapomniał spełnić ofiarę na cześć Diany. Ta mszcząc się, nasłała mnóstwo węży do komnaty małżeńskiej; lecz i tu wsparł go Apollo, pośrednicząc w przebłaganiu urażonej bogini. Apollo także skłonił Parki (ob), do przedłużenia nici jego żywota, lecz tylko w razie, gdyby inna z familii osoba dobrowolnie śmierć za niego poniosła: czego dopełniła wierna mu małżonka. Tknięta lakiem poświęceniem Prozerpina, sama ją do męża odesłała; według innych zaś, Herkules mocą swego ramienia wydobył ją z otchłani Hadesu i zwrócił mężowi (ob. Alcesta).

Administracyja (z łacińskiego: administrare, zarządzać), znaczy zawiadywanie sprawami osoby prywatnej, lub ciała zbiorowego. W ściślejszém, a najpowszechniej używanem znaczeniu, rozumiemy pod administracyją zarząd kraju, oraz zbiór wszystkich władz do zarządu tego wchodzących. W takim razie drugą połową rządu, obok administracyi, jest jego forma, natura czyli konstytucyja; tam zaś, gdzie o tej ostatniej nie ma mowy, władzom administracyjnym przeciwstawiamy zwykle władze sądowe, których do administracyi dla tego nie zaliczamy, że reguła ich postępowania jest niezmienną, zawisłą jedynie od praw krajowych, bez względu na skutki z zastosowania ich wyniknąć mogące; gdy tymczasem władze administracyjne kierują się i zmieniają według każdorazowego stanu polityki ogólnej, widoków głowy państwa i t. d., a więc swobodniejsze dla siebie miewają pole działania. W administracyi odróżniamy przedewszystkiém zarząd ogólny kraju, obejmujący organizacyję władz centralnych i stanowiący zasady służby publicznej, oraz pojedyncze gałęzie administracyjne. — W królestwie Polskiém naczelną władzą rządową jest Rada Administracyjna, pod prezydencyją Namiestnika Królestwa, złożona ze zwierzchników władz centralnych, czyli Generalnego Gubernatora Warszawskiego, i Dyrektorów Głównych, (przed 1830 r. Ministrów) prezydujących w Kommissyjach Rządowych Spraw Wewnętrznych i Duchownych; Sprawiedliwości; Przychodów i Skarbu; oraz z Kontrolera Głównego w Najwyższej Izbie Obrachunkowej; z prezesa Heroldyi i innych osób przez monarchę mianowanych. W każdej Kommissyi, prezydowanej przez Dyrektora Głównego, są Dyrektorowie wydziałów, zarządzający w Kommisyi Spraw Wewnętrznych i Duchownych: wydziałem Admistracyjnym, Wyznań, Przemysłu i Kunsztów, oraz Naczelnikiem Kontrolli; w Kommissyi Przychodów i Skarbu, wydziałami: Dochodów stałych, Dochodów niestałych, Dóbr i Lasów, oraz Górnictwa. Pod bezpośredniém zwierzchnictwem tych władz centralnych (wyjąwszy Kommissyi Sprawiedliwości, względem organizacyi