Strona:PL Dzieła Ignacego Krasickiego T. 6.djvu/246

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Teodozyusza, tych zaś przywódcą był Arbecyon. Ale ten wprawny w rzemiosło pod tym, na którego życie miał następować, wśród największego zapału z nim się złączył; a wsparci tak niespodziewanym posiłkiem Teodozyuszowi żołnierze, zwłaszcza gdy sam osobiście stanąwszy na ich czele, wpadł na nieprzyjaciół, tak się wzmogli, iż przeparli liczne, które przeciw mm stawiono, hufce mimo największą usilność mężnego Arbogasta. Szli zatem za uciekającemi w obóz Eugeniusza, w którego namiot gdy wpadli, a on mniemając, iż swoi, pytał ich, czy przywiedli Teodozyusza? Ciebie do niego wiedziem, odpowiedzieli, i natychmiast skrępowanego przed nim stawili. Wyrokiem zwycięzcy z życia wyzuty został; a zwyciężeni łącząc się ze zwycięzcami wesołemi okrzyki wielbili powszechnego wybawiciela. Nie złączył się z niemi Arbogast, przebiwszy się albowiem przez szyki zwycięzkie, z małym pocztem naipoufalszych żołnierzy i domowników, między górami schronienia szukał, nakoniec pełen rozpaczy sam sobie śmierć przyspieszył.
Po zgładzeniu ze świata Eugeniusza i Arbogasta i uśmierzonem zupełnie zamieszaniu, obojga państw posiadacz Teodozyusz, gdy się czuł znacznie osłabionym, sprowadził do Medyolanu młodszego swojego syna Honoryusza i, zgromadziwszy lud i wojsko, uroczyście go cesarzem zachodnim, następcą po sobie ogłosił. Oddał go zaś w straż i opiekę Stylikonowi, któremu był dawniej Serenę, synowicę swoję, poślubił. Wkrótce potem, gdy się coraz wzmagała choroba, z niezmiernym poddanych żalem w Medyolanie życia dokonał, w samej porze wieku, nie dopełniwszy pięćdziesiątego roku; panował lat szesnaście, monarcha ze wszech miar godzien nieśmiertelnej sławy.

Porównanie Aleksandra Sewera z Teodozyuszem.

Między najznakomitszemi monarchami niepoślednie trzymają miejsce ci, których się tu kładzie porównanie, z rodu cudzoziemcy, lubo do Rzymian przyswojeni: Aleksander w Syryi, Teodozyusz W Hiszpanii się urodził. Jak ojciec Aleksandra konsulatem, Teodozyuszów równie najpierwszemi dostojeństwy był zaszczycony; ta jednak była między niemi różnica, iż Genezyusz z samego tylko urzędowania wiadomy, ojciec zaś Teodozyusza, toż samo co i on mający nazwisko, dziedzictwem podał synowi sławę, na którą choć przez wielkie czyny zarobił, nietylko wdzięczności nie zyskał, ale przez podstęp nieprzyjaciół życie utracił. Przestraszony ojcowskim losem, pierwiastki życia swojego w ukryciu i trwodze Teodozyusz przepędzać musiał. W niemowlęctwie prawie zostający Aleksander ledwo śmierci niebezpieczeństwa uszedł, zwłaszcza gdy był przybranym za syna i następcę od Heliogabala.