Strona:PL Darwin - O powstawaniu gatunków.djvu/451

str

ROZDZIAŁ IV.

Dobór naturalny, czyli przeżycie form najstosowniejszych.

 Dobór naturalny. — Jego potęga w porównaniu do doboru dokonywanego przez człowieka. — Jego wpływ na cechy mniej ważne. — Jego działanie w każdym wieku i na obie płcie. — Dobór płciowy. — Powszechność krzyżowania pomiędzy osobnikami jednego gatunku. — Okoliczności sprzyjające lub niesprzyjające działaniu naturalnego doboru, a mianowicie: krzyżowanie, izolowanie, ilość osobników. — Działanie powolne. — Zanikanie spowodowane przez dobór naturalny. — Rozbieżność cech w stosunku do rozmaitości mieszkańców niewielkiej przestrzeni i do naturalizacyi. — Działanie naturalnego doboru za pomocą rozbieżności cech i wymierania na potomków wspólnych rodziców. — Wyjaśnienie ugrupowania istot organicznych. — Postęp w organizacyi — Zachowanie się niższych form. — Zbieżność cech. — Nieograniczone rozmnażanie gatunków. — Streszczenie. 

 70

ROZDZIAŁ V.

Prawa zmienności.

 Skutki zmiany warunków. — Użycie i nieużycie organów skombinowane z doborem naturalnym. — Organy lotu i wzroku. — Aklimatyzacya. — Zmiany współczynne. — Kompensacya i ekonomia wzrostu. — Współczynność wrzekoma. — Organy wielorakie, zaczątkowe i nizko organizowane są zmienne. — Organy rozwinięte w niezwykły sposób bardzo są zmienne; cechy gatunkowe więcej są zmienne od rodzajowych; zmienność drugorzędnych cech płciowych. — Gatunki jednego rodzaju zmieniają się w jednakowy sposób. — Powrót do dawno utraconych cech. — Streszczenie. 

 109

ROZDZIAŁ VI.

Trudności teoryi.

 Trudność teoryi pochodzenia drogą przekształceń. — Brak lub rzadkość odmian przejściowych. — Przejścia w sposobach życia. — Rozmaitość obyczajów w jednym gatunku. — Gatunki z obyczajami znacznie różnemi od obyczajów pokrewnych im gatunków. — Organy niezmiernie wydoskonalone. — Sposoby przejścia. — Trudne wypadki. — Natura non fecit saltum. — Organy niewielkiego znaczenia. — Organy nie zawsze są absolutnie doskonałe. — Prawa jedności typu i warunków istnienia zawarte są w teoryi naturalnego doboru. 

 134

ROZDZIAŁ VII.

Rozmaite zarzuty stawiane teoryi doboru naturalnego.

 Długowieczność. — Zmiany nie są koniecznie równoczesne. — Zmiany pozorne nie przynoszą żadnej korzyści. — Rozwój postępowy. — Cechy mające niewielkie fukcyonalne znaczenie są najbardziej stałe. — Przypuszczalna niedostateczność naturalnego doboru dla, wytłómaczenia pierwszych faz korzystnych organów. — Powody, które przeszkadzają nabyciu korzystnych organów drogą naturalnego doboru. — U członków jednej klasy organy niezmiernie różne rozwijają się z jednego źródła. — Powody skłaniające do odrzucania wiary w wielkie i nagłe zmiany. 

 165

ROZDZIAŁ VIII.

Instynkt.

 Instynkt da się porównać z przyzwyczajeniami, lecz różni się od nich pochodzeniem. — Stopniowanie instynktów. — Mszyce i mrówki. — Zmienność instynktów. — Instynkty zwierząt domowych, ich pochodzenie. — Instynkty naturalne kukułki, Molothrius, strusia i pasorzytnych pszczół. — Mrówki utrzymujące niewolników. — Pszczoła i jej instynkt budowlany. — Zmiana instynktu i budowy nie są koniecznie równoczesne. — Trudność teoryi naturalnego doboru instynktów. — Owady niejakie czyli niepłodne. — Streszczenie. 

 198