Przejdź do zawartości

Strona:PL Boy - Antologia literatury francuskiej.djvu/426

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

w r. 1816: książka wpół-autobiograficzna, zawierająca wiele rysów (nie zewnętrznie wszelako) ze stosunku uczuciowego wiążącego Constanta z panią de Staël; bardzo przenikliwa, klasycznie zwięzła analiza stanów duszy mężczyzny, w którym miłość wygasła, a któremu punkt honoru, współczucie, słabość i jakaś podświadoma resztka tkliwości nie pozwalają opuścić niegdyś kochanej kobiety. Jestto nieśmiertelne pochwycenie pewnego typicznie niemal powtarzającego się momentu, jeden z najboleśniejszych dramatów dwojga istot, które, w pewnej fazie egzystencji, ani się rozłączyć, ani żyć z sobą nie mogą, i topią całe lata w rozpaczliwem szamotaniu, z którego kobieta wychodzi często zniweczona, mężczyzna zaś z nadwerężonym bezpowrotnie kapitałem życiowym. Książka ta jest niejako kamieniem węgielnym nowoczesnej literatury psychologicznej, która niebawem osiągnie pełnię swego rozwoju w Stendhalu i Balzaku.