Strona:PL Balzac - Stara panna.djvu/19

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.



Wiele osób musiało spotkać w różnych okolicach Francji niejednego kawalera de Valois. Był jeden taki w Normandji, był i w Bourges, trzeci kwitnął w 1816 w miasteczku Alençon, może i południowa Francja miała swego. Ale wyszczególnianie tego pogłowia Walezyuszów jest tutaj bez znaczenia. Wszyscy ci Kawalerowie — a byli między nimi z pewnością, i tacy, którzy byli Walezyuszami jak Ludwik XIV był Burbonem — tak mało wiedzieli o sobie wzajem, że nie było co wspominać jednym o drugich. Wszyscy zresztą zostawiali Burbonów w zupełnym spokoju na tronie Francji, aż nadto bowiem pewnem jest, iż Henryk IV został królem z braku męskiego dziedzica w starszej linii Orleanów, t. zw. Walezych. Jeżeli istnieją Walezyusze, pochodzą od Karola de Valois, księcia Angoulême, syna Karola IX i Maryi Touchet, którego męskie potomstwo wygasło — wedle powszechnego mniemania — w osobie księdza de Rothelin, ród zaś Valois-Saint-Remy, wiodący się od Henryka II, również skończył się na słynnej Lamothe-Valois, wmięszanej w sprawę „naszyjnika“.
Każdy z tych Kawalerów, o ile wiadomości są ścisłe, był to, jak ów z Alençon, stary szlachcic, wysoki,