Strona:PL Balzac - Lekarz wiejski.djvu/52

wiednie pracuje dla swojej korzyści. Wiele dni trwały namowy, narady, kalkulacje: musiałem własnym majątkiem zabezpieczyć to przedsięwzięcie, od którego żona jego, ciasna głowa, starała się go odstraszyć. Wreszcie zgodził się założyć tutaj cztery folwarki, każdy po sto morgów i przyrzekł zaliczyć potrzebne sumy na karczowanie, na zakup nasion, narzędzi, bydła i zbudowanie potrzebnych dróg. Ja z mojej strony założyłem dwie fermy, zarówno aby spożytkować swoje ugory, jak aby przykładem zaszczepić nowoczesne metody rolnicze. W sześć tygodni gmina powiększyła się o trzystu mieszkańców. Sześć ferm, gdzie miało się pomieścić wiele rodzin, olbrzymie tereny do karczowania, prace rolne, wszystko to wymagało robotników. Kołodzieje, robotnicy ziemni, wyrobnicy, napływali licznie. Droga z Grenobli zapełniana była wozami, jadącemi w jedną i drugą stronę. Ruch zapanował w całej okolicy. Obieg pieniędzy zrodził u wszystkich chęć zarobku, apatja znikła, wieś zbudziła się do życia.
 „Kończę w dwóch słowach historję pana Gravier, jednego z dobroczyńców kantonu. Mimo nieufności dość naturalnej u mieszczucha i prowincjała, wyłożył on, na wiarę moich nadziei, przeszło czterdzieści tysięcy franków, nie wiedząc czy je odzyska. Każda ferma przynosi mu dziś tysiąc franków czynszu; a dzierżawcy tak dobrze na tem wyszli, że każdy z nich ma przynajmniej sto morgów ziemi, trzysta baranów, dwadzieścia krów, dziesięć wołów, pięć koni, i zatrudnia przeszło dwadzieścia osób.
 „Idę dalej. W czwartym roku, fermy nasze były ukończone. Mieliśmy zbiory, które wydały się tutejszym ludziom istnym cudem, ale obfitość ta była naturalną na dziewiczym gruncie. Nieraz w ciągu tego roku drżałem o me dzieło! Deszcz albo susza mogły zniszczyć moją pracę, zmniejszając zaufanie, które już posiadłem. Uprawa zboża spowodowała potrzebę młyna, który pan widział, a który mi przynosi około pięciuset franków rocznie. Toteż chłopi powiadają o mnie, że mam szczęśliwą rękę i wierzą we mnie jak w swoje relikwie. Te nowe budowy, fermy, młyn, plantacje,