Strona:PL Balzac - Kawalerskie gospodarstwo.pdf/218

conemu żołdakowi zwięzły rachunek sumienia, z tych które nie znoszą odpowiedzi. Każda rzecz była osądzona wedle wartości i nazwana po imieniu; uczucia i postępki zanalizowane i sprowadzone w najdrastyczniejszej formie do najprostszego wyrazu. Desroches zmiażdżył dawnego ordynansowego oficera cesarza, stawiając mu przed oczy jego głupie marnotrawstwo, nieszczęścia matki i śmierć starej Descoings; następnie objaśnił mu stan rzeczy w Issoudun, oświetlając fakty na swój sposób i wnikając do głębi w plan i charaktery Maksencjusza Gilet i Mąciwody. Obdarzony pojęciem nader lotnem w tym kierunku, polityczny skazaniec o wiele uważniej słuchał tej części kazania.
 — Masz tedy sposobność, rzekł adwokat, naprawić do pewnego stopnia krzywdy któreś wyrządził swej zacnej rodzinie, to jest o ile są do naprawienia. Nie wrócisz życia biednej kobiecie, której zadałeś śmiertelny cios; ale ty jeden możesz...
 — Ale jak? spytał Filip.
 — Uzyskam, aby, zamiast Autun, dano ci Issoudun za miejsce pobytu.
 Twarz Filipa, wychudzona, niemal upiorna, poorana chorobami, cierpieniem i nędzą, rozjaśniła się błyskawicą radości.
 — Ty jeden możesz, powiadam, odzyskać spadek, do połowy już może pogrążony w paszczy tego wilczka nazwiskiem Gilet, ciągnął Desroches. Znasz szczegóły, twoją rzeczą zastosować do nich działanie. Nie kreślę ci planu, nie mam żadnych poglądów w tej mierze; wszystko zmienia się wedle terenu. Masz do czynienia z tęgim przeciwnikiem: hultaj kuty jest na cztery nogi. Sposób, w jaki próbował odzyskać obrazy wuja, śmiałość z jaką przylepił cudzą zbrodnię poczciwemu Józefowi, znamionują przeciwnika zdolnego do wszystkiego. Tak więc, bądź ostrożny, i staraj się być roztropnym bodaj z wyrachowania, jeżeli nie możesz nim być z natury. Nic nie mówiąc Józefowi, który czułby się obrażony w dumie artysty, odesłałem obrazy do pana Hochon, pisząc aby je oddał tylko tobie. Ten Maksencjusz Gilet, to ma być śmiały chłopak...