Strona:PL Balzac - Fizjologja małżeństwa. T. 2.pdf/43

 Zatem, zdobywając tę wiedzę, możesz się uzbroić w wielką siłę, i zyskać nić, która cię poprowadzi przez labirynt najbardziej nieprzeniknionych serc. To jedno starczy, aby wspólność waszego pożycia rozgrzeszyć z wielu braków a wzbogacić niejednym skarbem.
 A teraz, czy sądzisz w istocie, że jesteś obowiązany do prac Herkulesa, dlatego że sypiasz co wieczór z żoną?... Cóż za głupstwo! Zręczny mąż posiada w tem położeniu więcej sposobów, niż pani de Maintenon, gdy musiała przy stole zastąpić jakieś danie anegdotą.
 Buffon, a z nim niektórzy filozofowie, utrzymują, iż pragnienie wyczerpuje narządy o wiele więcej niż najpełniejsze użycie. Istotnie, czyliż żądza nie jest posiadaniem wyobraźnią? Czyż nie jest, w stosunku do czynu, tem, czem życie duchowe snu w stosunku do życia materjalnego? Czyliż to napięcie ducha nie wymaga wnętrznego ruchu o wiele potężniejszego niż ten który się łączy z faktem rzeczywistym? Jeśli czyny są tylko widomym wyrazem aktów już spełnionych w myśli, osądźcie w jakim stopniu powtarzające się pragnienia muszą wyczerpywać zapas życiowego fluidu? Czyliż namiętności, które są tylko zsumowanemi pragnieniami, nie rysują głębokich bruzd w twarzach ludzi żartych ambicją lub żądzą gry i czyż nie zużywają sił ze zdumiewającą szybkością?
 W spostrzeżeniach tych mieszczą się niewątpliwie zarodki tajemniczego systemu, którego ślady znajdziemy zarówno w nauce Platona jak Epikura; system ten, okryty zasłoną nakształt egipskiego posągu, powierzamy waszym rozmyślaniom.
 Ależ największą pomyłką jaką człowiek może popełnić, jest mniemanie, że miłość mieści się tylko w owych przelotnych chwilach, które, wedle wspaniałego wyrażenia Bossueta, podobne są w naszem życiu do gwoździ wbitych w ścianę: na oko wydają się liczne, ale, zebrane razem, zmieściłyby się w dłoni.
 Miłość polega prawie wyłącznie na rozmowie. Jedna jest tylko rzecz niewyczerpana u człowieka który kocha; dobroć, wdzięk