matką a synem. Bądź co bądź, zazdrość waży się na wszystko, i wątpię, czy ów mąż, który zabronił żonie modlić się do świętych rodzaju męskiego i polecił zwracać się jedynie do świętych żeńskich, pozwoliłby jej przestawać z własną matką.
Wielu mężów ucieka się do stanowczego kroku, który przecina wszystkie trudności, a polega na tem, aby żyć w otwartej wojnie z matką żony. Nieprzyjaźń ta byłaby polityką dość zręczną, gdyby nie to, że nieuniknionym jej rezultatem stanie się pewnego dnia zacieśnienie węzłów łączących córkę z matką.
Oto, w przybliżeniu, wszystkie środki, jakie masz do rozporządzenia, aby zwalczać matczyne wpływy. Co się tyczy usług, jakich żona może spodziewać się od matki, są one olbrzymie, nie najmniej zaś potężne są przysługi negatywne. Ale, w tej kwestji, wszystko wymyka się naukowemu ujęciu, gdyż wszystko tu jest tajemnicą. Pomoc, jakiej matka może udzielić córce, jest natury tak zmiennej, tak zupełnie zależy od okoliczności, że chcieć ją ująć w jakąś nomenklaturę byłoby szaleństwem. W każdym razie, zapiszcie między najzbawienniejszemi wskazówkami tej Ewangelji małżeńskiej następujące zasady:
Mąż nie powinien nigdy pozwolić żonie, aby sama, bez towarzystwa, odwiedzała matkę.
Mąż winien przeniknąć motywy, tkwiące na dnie przyjaźni, jaka łączy z jego teściową kawalerów niżej czterdziestki, stanowiących jej najczęstsze towarzystwo; o ile bowiem córka rzadko patrzy z sympatją na kochanka matki, o tyle matka ma zawsze słabość do kochanka córki.
Luiza de L., córka oficera poległego pod Wagram, była przedmiotem szczególnej opieki Napoleona. Ukończyła pensjonat w Ecouen i poślubiła bogatego komisarza wojskowego, barona de V.
