Strona:PL Balzac - Fizjologja małżeństwa. T. 1.pdf/68

 Miłość fizyczna jest potrzebą, podobną do uczucia głodu, z tą różnicą, że człowiek jada stale, w miłości zaś apetyt jego nie jest ani tak ciągły, ani tak regularny.
 Kawał czarnego chleba i dzbanek wody starczą by zaspokoić głód każdego człowieka; ale cywilizacja stworzyła wyrafinowania smakoszów.
 I miłość ma swój kawałek powszedniego chleba, ale ma i sztukę kochania którą nazywamy kokieterją: urocze słowo, istniejące tylko we Francji, ojczyźnie tej subtelnej wiedzy.
 Jakiż tedy postrach musiałby paść na wszystkich mężów Francji, gdyby uprzytomnili sobie fakt, iż dążenie do rozmaitości w pożywieniu jest tak wrodzoną potrzebą człowieka, że niema tak dzikiego kraju, w którym zbłąkani podróżni nie spotkaliby napojów wyskokowych i korzennego zaprawiania potraw?
 Ale głód nawet nie szarpie tak gwałtownie wnętrzności jak miłość; ale kaprysy duszy o ileż są liczniejsze, bardziej drażniące, bardziej wyszukane w swem pożądaniu niż kaprysy żołądka; ale wszystko to, co poezja lub życie odsłaniają nam z tajników miłości, zbroi naszych Zdobywców straszliwą mocą, tak iż stają się podobni ewangelicznemu lwu, który krąży z rykiem, szukając kogoby pożarł.
 W tem miejscu, niech każdy zajrzy w głąb sumienia, rozpatrzy się we wspomnieniach, i zapyta, czy zdarzyło mu się spotkać mężczyznę, któryby się zaspokoił miłością jednej jedynej kobiety!
 Jakże, niestety! rozwiązać, nie obrażając honoru wszystkich ludów, ten problem, wynikający z trzech miljonów rozpłomienionych namiętności, którym muszą wystarczyć za żer owe czterysta tysięcy kobiet? Czy mamy rozdzielić po czterech bezżennych mężczyzn na jedną mężatkę, i przyjąć, iż przyzwoite kobiety, instynktownie i bezświadomie, wytworzyły rodzaj turnusu, podobnego temu jaki zaprowadzili prezydenci sądów, tak, aby każdy radca, po pewnej ilości lat, przeszedł kolejno wszystkie Izby?...
 Smutny, zaiste, sposób rozplątania trudności!