Strona:PL Balzac - Chłopi. T. 2.djvu/254

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

która stworzyła zamki w Amboise, Plessis, Chenonceaux, Azay, Richelieu, Valençay, Montbazon, Blois, katedrę w Bourges, Ars, Usse, Chaumont, Chambord, Chanteloup, słowem wszystkie wspaniałości tego pięknego kraju, opierającego się o Bretanję i Wandeę, chronionego przez Loarę, którą Karol Wielki chciał uczynić spławną dla żaglowców aż po Tours.
Gdyby Ludwik XIV był posłuchał Vaubana i zbudował swą królewską siedzibę w Mont-Louis na Wysokiem wzgórzu, u którego stóp płynie Loara i Cher, może Ludwik XVI byłby poprostu Józefem II-gim Francji, a Karol X nie byłby utracił tronu, dla tej prostej przyczyny że Ludwik XVIII nie byłby panował.
Pan d‘O stworzył swoje arcydzieło, którego dokończyli panowie de Grandlieu. Aby odmalować ten wspaniały zamek, dać zrozumieć jego piękności i położenie, — zamek ten bowiem jest kamieniem węgielnym niniejszego opowiadania — trzeba może wziąć wzór, który byłby dostępny dla wszystkich.
Uprzytomnijcie sobie zatem, nie Tuilerje obecne, ale Tuilerje Katarzyny Medycejskiej, to znaczy centralny pawilon, jego dwie galerje i dwa pawilony, zbudowane na palach, w środku rzeki, na zielonej wyspie. Ale w miejsce ozdób o wątpliwym smaku wymyślonych przez Filiberta de l‘Orme, wyobraźcie sobie najpiękniejsze szczegóły t. zw. stylu Odrodzenia; w miejsce wielkiego kwadratowego pawilonu z ciężkim dachem, wyobraźcie sobie budowlę smukłą,