Strona:PL August Czarnowski - Zielnik lekarski (wyd. 3).pdf/49

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

się ze zbiorem do trzeciego roku. Wykopywać łopatą; po podważeniu ujmuje się za karpkę ręką i wolno wyciąga, uważając, aby nie zostawić w ziemi drobnych korzonków.
KWITNIE: od maja do czerwca.
SKŁADNIKI: olejek eteryczny, żywica, gorzknik.
DZIAŁANIE kokornaka podobne jest do kozłka lekarskiego (waleriany).
UŻYTEK. Olejek eteryczny z liści i korzeni stosuje się jako podniecający środek przy gorączce złośliwej i w cierpieniach sympatycznego układu nerwowego. Najwięcej używany jest w medycynie korzeń kokornaka wężowego (Radix serpentariae virginianae). W ojczyźnie swej, t. j. w północnej Ameryce, K. wężowy stosowany jest przez Indian jako odtrutka (antydot) przeciw ukąszeniu grzechotnika (skąd nazwa wężownik). Indianie amerykańscy używają go w tym celu od najdawniejszych czasów, o czym pisali już w roku 1633 Cornutus i Johnson. Ziele wprowadził do lecznictwa Sydenham.

15. ARNICA MONTANA L.
Pomornik górski czyli lekarski.
(Arnika, kupalnik, tranek angielski).
(CompositaeZłożone).

B. — Roślina wieloletnia. Kłącze poziome grubości ½ cm, zewnątrz brunatne, owłóknione, wewnątrz białe z licznymi długimi korzonkami. Liście wyrastają wprost z korzenia (różyczkowe) i z łodyg; są całobrzegie, jajowate lub lancetowate, prawie bez szypułek, niekiedy z małymi ząbkami, z wierzchu krótko kosmate, pod spodem nagie. Łodyga dorasta do 60 cm wysokości, zwykle pojedyncza, rzadziej o dwóch lub czterech gałązkach; na każdej jeden, dwa kwiaty duże, żółte, promieniste. Owoce duże, podługowate, czarno-brunatne. Smak gorzko-ostry, szczypiący. Zapach korzenny, wzbudzający kichanie.