Strona:PL August Czarnowski - Zielnik lekarski (wyd. 3).pdf/160

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
78. PETROSELINUM SATIVUM HOFFM.
(s. Apium Petroselinum).
Pietruszka zwyczajna.
(Piotruziele).
(UmbelliferaeBaldaszkowe).

D. — Pospolita roślina o białym, wrzecionowatym korzeniu. Łodyga prosta, rozgałęziona, gładka, smugowata, dorastająca do 1 m wysokości. Liście podwójnie pierzaste; listki klinowate, trzyłapkowe, wcinano-ząbkowane, na każdym ząbku opatrzone jasnym sztylecikiem; listki łodygowe szczupłe, wąskie, drobniejsze; najwyższe trójdzielne z działami równowąskimi. Kwiaty zielono-żółtawe. Owoce: jajowate dwojaczki, nagie, szarawo-zielone, niewyraźnie żeberkowane. Smak ziela gorzkawo-korzenny, korzenia słodkawy; zapach korzenny, charakterystyczny.
ROŚNIE dziko na skalistych wybrzeżach i wyspach południowej Europy, Grecji, Sycylii, Sardynii i t. d.
UPRAWA pietruszki rozpowszechniła się w Polsce od drugiej połowy 16-go wieku. Sieje się wiosną albo sadzi zdrową rozsadę średniej wielkości w ziemi pulchnej, żyznej, lecz nie świeżo nawiezionej, a przy tym głębokiej i nieco wilgotnej. Odległość rzędów 25 cm. Wymaga okopywania i pielenia.
KWITNIE w czerwcu i lipcu; owoc dojrzewa w sierpniu.
ZBIERA SIĘ nasiona w sierpniu i wrześniu, korzeń zaś, gdy nabiera należytej grubości. Ścinać baldachy z nasionami przed dojrzewaniem w dzień pogodny i po wysuszeniu wymłócić. Korzenie myje się, zdejmuje korę, kraje podłużnie i suszy w piecu po chlebie.
SKŁADNIKI: wonny olejek lotny, terpena, olej tłusty, szczawian wapnia, gorzknik wyciągowy (apiina).
DZIAŁANIE mocno moczopędne, pobudzające, wiatropędne; świeże ziele działa rozmiękczająco i uśmierza bóle.
UŻYTEK. Odwar z korzeni lub też łącznie z liśćmi pije się przy chorobach żołądka, wzdęciach, cierpieniach dróg moczowych, rzeżączce, kamie-