Strona:PL Arystoteles - Poetyka.pdf/5

naśladowania i płynąca z niego przyjemność, b) wrodzony zmysł dla taktu i harmonii.
 Na téj podstawie rozwija Arystoteles powstanie rozmaitych rodzajów poezyi, uwzględniając dwojakie usposobienie poetów, podnioślejsze i pospolitsze. Tamci naśladowali charaktery szlachetniejsze w hymnach i pochwałach, ci charaktery pośledniejsze w wierszach nagannych.
 Z hymnów i pochwał powstała epopeja, z wiérszy nagannych iamby. Homer był mistrzem w jednym i w drugim rodzaju; w epopejach jego i w Margitesie leżał zaród tragedyi i komedyi.
 Tu podaje autor krótki pogląd na historyczny rozwój tragedyi i komedyi, dołączając znaczącą tę uwagę, że nie wchodzi w pytanie, czy tragedya dosięgła już najwyższego szczebla rozwoju.
 Roztwierały się teraz Arystotelesowi dwie drogi co do przebiegu dalszéj rozprawy: albo mówić naprzód o tragedyi i komedyi przez wzgląd, że obie są utworami dramatycznymi, albo naprzód o tragedyi i o epopei, jako utworach naśladujących charaktery szlachetniejsze, a potém o komedyi. Autor obiera drugą drogę i we wstępie do części specyalnej, rozpoczynającej się z rozdziałem 6, zastanawia się nad cechami wspólnymi, jakie mają tragedya i epopeja.
 II. Z rozdziałem 6. przystępuje Arystoteles do rozbioru tragedyi i podaje słynną jéj definicyą, którą w dalszym toku rozjaśnia, tłómacząc znaczenie użytych w niéj wyrazów, a potém wylicza części, z których się składa tragedya. Nie ma tu mowy o budowie zewnętrznej utworu, ale o składnikach jego wewnętrznych. Z rozbioru wystawy tragedyi, która z istoty rzeczy przeznaczoną była dla teatru, wynikają przedewszystkiém trzy jéj części: scenerya, mowa czyli dykcya w obszerniejszém znaczeniu i śpiéw. A ponieważ tragedya naśladuje jakieś czynności ludzkie, musi zatém znaleść się w niéj przebieg czynności czyli pomysł, charaktery wprowadzonych osób i właściwy każdej sposób rozwijania myśli swoich. Wszystkich zatém części tragedyi będzie 6. Odnośnie do uczynionego już powyżej podziału powiémy, że tragedya naśladuje trzy rzeczy tj. czynność, charaktery i rozwijanie myśli, czyni to zaś za pomocą dwóch środków tj. śpiéwu i mowy, a sposób naśladowania w niéj jest jeden tj. wystawa