Strona:PL Adam Próchnik - Ignacy Daszyński życie praca walka.pdf/73

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

przyśpieszenia toczących się rokowań. Starał się również przeciwstawiać nadużyciom i samowoli okresu wojennego. Energicznie interwenjował w sprawie internowanych w Jabłonnej. Dwukrotnie udawał się na konferencje do kwatery Piłsudskiego — w sierpniu do Siedlec, we wrześniu do Białegostoku.
Jesienią 1920 r. został zawarty pokój preliminarny. Daszyński uważał swoją rolę w rządzie za skończoną. Dla swej pracy w rządzie koalicyjnym znajdował usprawiedliwienie tylko w wyjątkowej sytuacji, w której Polska się znalazła. Z chwilą gdy wracały naogół normalne stosunki nie chciał pozostawać w rządzie, którego charakter koalicyjny nie dawał żadnych możliwości dla prowadzenia polityki zgodnej z interesami mas pracujących. W sensie ustąpienia Daszyńskiego z rządu powzięła uchwałę Rada Naczelna P. P. S. Daszyński był całkowicie zgodny z tą uchwałą. Piłsudski przyjął tę myśl niechętnie i odradzał. Witos specjalnym listem starał się go skłonić do pozostania w rządzie, gdyż ustąpienie jego „przyniosłoby sprawie publicznej niepowetowaną szkodę“. Daszyński jednak wierny swej decyzji wystąpił dnia 4 stycznia 1921 r. z rządu. Niespełna pół roku był ministrem i to wyczerpuje jego karjerę rządową.
I znów nastąpił powrót do pracy parlamentarnej, publicystycznej i organizacyjnej. Był to końcowy okres prac nad konstytucją. Daszyński bierze udział w tych pracach i przemawia w Sejmie w głównej sprawie spornej, w sprawie Senatu. Przemawia też później kilkakrotnie w sprawie wileńskiej. Zabiera głos w dyskusjach budżetowych. W różnych miastach polskich wygłasza szereg odczytów.
Począwszy od jesieni 1919 r. redaguje Daszyński w Warszawie tygodnik „Trybunę“. Pojawia się tam szereg jego artykułów w sprawach wojny i pokoju, w sprawach polityki wewnętrznej i zagranicznej. Pismo to wychodzi aż do końca roku 1921 i upada z powodu trudności finansowych. Artykuły Daszyńskiego ukazują się też w całej prasie socjalistycznej. Wydaje w czasie plebiscytu śląskiego broszurę „Głosy za Polską“ (Kraków 1920 r.), a nadto wychodzą z druku jego mowy — w książce „Z burzliwej doby“ — Lwów 1920 — mowy wygłoszone od października 1918 r. do sierpnia 1919 r. i osobno w broszurze „Precz z reakcją“ (Lwów 1921) mowa z 27 stycznia 1921 r.