Strona:PL Adam Mickiewicz - Pan Tadeusz.djvu/417

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

       145 Te półmiski kontuzów, arkasów, blemasów,[1]
Z ingredyjencyjami pomuchl, figatelów,[2]
Cybetów, piżm, dragantów, pinelów, brunelów;[3]
Owe ryby: łososie suche, dunajeckie,
Wyżyny, kawijary weneckie, tureckie,[4]
       150 Szczuki główne i szczuki podgłówne, łokietne,[5]
Flądry i karpie ćwiki i karpie szlachetne![6]
Wkońcu sekret kucharski: ryba nie krojona,
U głowy przysmażona, we środku pieczona,
A mająca potrawkę z sosem u ogona.

       155 Goście ani pytali nazwiska potrawy,
Ani ich zastanowił ów sekret ciekawy,
Wszystko prędko z żołnierskim jedli apetytem,
Kieliszki napełniając węgrzynem obfitym.

Ale tymczasem wielki serwis barwę zmienił,[7]
       160 I odarty ze śniegu już się zazielenił,

  1. kontuz = salceson; arkas = potrawa zimna z żółtek i śmietany; blemas (blamanż) = galareta migdałowa.
  2. ingredjencje = części składowe, domieszki, przyprawy; pomuchla = ryba z rodziny miętusowatych; figatele = farsze, nadzienia, pulpety.
  3. cybet (z francuskiego civet) = potrawka z zająca lub sarniny; draganty = cukry ozdobne; pinela = ziarnka z szyszek limby; brunela = prunela, małe, krągłe śliwki.
  4. wyżyny = wyzina, wyz, rodzaj jesiotra, ogromna ryba; kawjary = ikry jesiotrów i i.
  5. szczuka = szczupak; łokietny = łokciowy.
  6. flądra = ryba spłaszczona, zwana bokopław; karp’ ćwik = karp’ duży, stary.
  7. ✽W szesnastym i na początku siedmnastego wieku, w epoce kwitnienia sztuk, uczty nawet były przez artystów urządzane, pełne symbolów i scen teatralnych. Na sławnej uczcie, danej w Rzymie dla Leona X, znajdował się serwis, przedstawiający z kolei cztery pory roku, który służył zapewne za wzór Radziwiłłowskiemu. Zwyczaje stołowe zmieniły się w Europie około połowy wieku ośmnastego; w Polszcze najdłużej przetrwały.✽