Strona:PL A Dumas La San Felice.djvu/508

urodził się we Francji; początkowo służył w korpusie irlandzkim Dillona, odznaczył się pod Jemmapes, został po bitwie mianowany pułkownikiem, pobił księcia Jork w kilku potyczkach, w roku 1795 przeszedł Wahał po lodzie, wziął do niewoli na czele swojej kawalerji całą flotę holenderską, został mianowany generałem dywizji i wreszcie został odesłany do Rzymu, gdzie dowodził dywizją pod Championnetem.
 Był to Józef Aleksander Macdonald, późniejszy marszałek Francji, a wreszcie książę Tarantu.
 Gdyby tych dwóch mężów był kto widział rozmawiających, byłby ich wziął za wojskowych, ale przysłuchawszy się uważnie ich rozmowie sądziłby z pewnością: że ma przed sobą dwóch filozofów, archeologów i historyków.
 Nic to dziwnego, rewolucja francuzka mieszając wszystkie klasy, tworzyła wojsko swoje z rozmaitych warstw społeczeństwa, a więc też obok Kartuszów znajdowali się Championety i Segury, to jest obok żywiołu materjalnego i grubiańskiego żywioł niematerjalny i oświecony.
 — Otóż mój drogi Macdonaldzie, mówił Championnet do swego podporucznika, im więcej badam historję Rzymu a szczególniej tego wielkiego bohatera, znakomitego mówcę, wielkiego prawodawcę, znamienitego filozofa, wielkiego poetę, wielkiego polityka, jednem słowem Cezara i którego komentarze powinny być katechizmem każdego męża, pragnącego stanąć na czele wielkiej armii, tem więcej się przekonywamy, że nasi profesorowie wykładający historję,