Strona:PL Żmigryder-Konopka - Kampański urząd t. zw. meddices.djvu/10

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Tego rodzaju zestawienie będzie nam niezmiernie przydatne do odpowiedzi na pytanie czem był meddix tuticus, a więc urząd, który określono takim samym przymiotnikiem jak w poprzedniej inskrypcji kurję. Stanowił on właśnie tę magistraturę, która przypadła grupie ludności odpowiadającej rzymskiemu patrycjatowi.
Weinstock (l. c.), jak na to wskazywałem, dochodzi do wniosku, że meddix tuticus oznacza to samo, co i meddix bez tego określenia. W dużej mierze opiera się na znalezionej w ostatnich latach inskrypcji, ogłoszonej przez dr. M. Della Corte. Not. d. Scavi 1929, p. 476, nᵒ. 260 oraz prof. A. Maiuri w Studi e ricerche sulla fortificazione di Pompei (p. 258—259 Monum. Antichi XXXIII).
Brzmi ona — ·ЯⅡⅢ·]·ЯIПV̇П·]
V. Popidius V. med.
Autorzy włoscy oraz Weinstock zestawiają osobę Popidiusa z tej inskrypcji na amforze z dwoma napisami na monumentach — za mian. na portyku na Forum i na bramie nolańskiej, — Con. 44-5 —, mówiącymi o czynnościach V. Popidiusa, który był meddix tuticus.
A zatem jedna i ta sama osoba nazwana jest raz meddix tuticus, drugi zaś raz meddix.
Oczywiście, idąc za myślą Belocha (cf. Röm. Gesch. p. 387) możnaby uznać, że V. Popidius był w jednym roku (data napisu na amforze) magistratem wyłącznie pompejańskim, kiedyindziej zaś (następny szczebel jego karjery) został „prezydentem14 federacji kampańskiej i jako taki wzniósł pewne budowle w Pompejach. Lecz brak nam zupełnie dowodów dostatecznie przekonywujących, że urząd ten był urzędem federacyjnym, na co zresztą słusznie oddawna już wskazali Rosenberg i Garofalo.
Teza Weinstocka jednak nazbyt upraszcza całą sprawę, boć niewątpliwie, jeśli raz pisano meddix tuticus, innym razem tylko meddix, to chciano zaznaczyć różnicę w tytulaturze. Jednak niezawsze miejsce napisu nadawało się do rozwinięcia pełnej tytulatury; pozatem mogło w wypadku opuszczenia odegrać swoją rolę i pewne zaniedbanie. W inskrypcji na amforze imię Popidius jest skrócone; całość nie nosi charakteru oficjalnego, a przeto i stanowisko Popidiusa można było zaznaczyć jedynie fragmentarycznie. Lecz z tego nie wynika, by nie było różnicy pomiędzy urzędami. Różnicę tę najlepiej uwydatnimy, jeśli oprzemy się na wynikach analizy samego słowa touta tak, jak to przeprowadziłem powyżej. Touta (τωϜτο) oznacza początkowo grupę pełno-prawnych obywateli, t. j. takich, którzy obok obowiązków służby wojskowej posiadają całokształt uprawnień politycznych. Ale musimy sobie uprzytomnić, że obok nich, obok grupy patrycjatu, która właściwą jest wszystkim gminom italskim, istnieje grupa plebsu, posiadającego obowiązek służby wojskowej i ochronę prawną majątku prywatnego.
Tu możemy się między innemi odwołać do słynnego twierdzenia Strabona VI 258 C. o grupach społecznych w Rhegium — πλήν είτε διά ταύτα τούνομα τή πόλει γέγονεν, είτε διά τήν έπιφάντιαν τής πόλεως ώς