Strona:PL Żmigryder-Konopka - Istota prawna relegacji obywatela rzymskiego.djvu/24

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

kluczenia siebie z grona obywateli lub cieszących się zaufaniem władcy peregrinów, — gdyby żądania te (jak to było w większości wypadków) odrzucali.
 To wywoływało przeświadczenie o istnieniu wyższych zobowiązań, skierowanych na szkodę ogółu świata grecko-rzymskiego. Ś-ty Augustyn cytuje opinję Seneki (C. D. VI, 11) „hic inter alias theologiae civilis superstitiones reprehendit etiam sacramenta Judaeorum“[1], a zdecydowani wrogowie żydów rzucali zupełnie wyraźnie w tym względzie kalumnje, które przytacza Flavius (Contra Ap. II, 10, 121). καταψεύδεται δέ όρκον ήμών ώς όμνύντων τόν ϑεόν τόν ποΙήσαντα τόν ούρανόν καί τήν γήν καί τήν ϑάλαττον μηδενί εύνοήσειν άλλοφύλω, μάλιστα δέ Έλλησιν.
 Zarzut uznawania przysiąg obcych, związanych z kultami wrogiemi dla egzystencji państwa, był w Rzymie dość częsty. Jeden z pierwszych dotyczy t. zw. Bachanaljów italskich (por. wyżej Nr. 34); bardzo wyraźnie sprecyzował go wówczas konsul rzymski (w tradycji Liwjusza), oświadczając „hoc sacramento initiatos iuvenes milites faciendos censetis Quirites? Iis ex obscoeno sacrario eductis arma committenda?“ (Liv. XXXIX, 15).

VII.

 W epoce rzeczypospolitej przysięga charakteru wojskowego dotyczyła dwóch aktów: l-o stawiennictwa na wezwanie wodza, posiadającego dowództwo na mocy lex curiata de imperio; 2-o całkowitego posłuszeństwa w każdym boju, na który wódz poprowadzi[2]. Zasadniczo tę ostatnią przysięgę składają powołani do wojska już przy dilectus.

 Za czasów Oktawjana Augusta przysięga staje się powszechną. I w tym jednym względzie nowy ustrój sięga do pojęć prawnych czasów zamierzchłych, kiedy formowała się koncepcja władzy — imperium, kiedy na czele gminy złożonej z obywateli — żołnierzy (cives — populus), stał jeden imperator[3] (będzie to przykładem zastosowa-

  1. ↑ Por. Goser A. — Die Berichte des class. Alterthums über die Religion der Juden. Theologische Quartalschrift. Roczn. 50, z. 4. Tübingen 1868, str. 634 n.
  2. ↑ Ob. Zmigryder-Konopka Z. — Sur les origines du tribunat de la plebe. La Pologne au VII-e Congres Internat, d. Sciences Historiques. Warszawa, 1933, T. II, str. 2 — 3.
    Nap. J. M. — Die römische Republik um das Jahr 225 v. Chr. Leiden. 1935, str. 131 nn.
  3. ↑ Zmigryder-Konopka Z. — Oblicze prawne ekspansji rzymskiej. Charisteria G. Przychocki. Warszawa, 1934, str. 342 — 355.
Źródło: „https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Strona:PL_Żmigryder-Konopka_-_Istota_prawna_relegacji_obywatela_rzymskiego.djvu/24&oldid=2969593”