Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/291

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

Alfabet obotrycki, nie jest jedynym słowiańskim; przez niego trafiamy w Słowiańszczyźnie, na pomniki innemi głoskami pisane. Przejdziemy je i rozważym z kolei.
W r. 1812. przy karczowaniu lasu, niedaleko od Petau, w Styryi, w powiecie Negawskim, obwodzie Margburgskim, wydobyto z ziemi dwanaście hełmów bronzowych. Kształt ich nie jak pisano grecki lub rzymski, lecz czysto okazuje się greckim; rzymskie bowiem wszystkie, różnią się nad czołem wysuniętą przyłbicą; sam kruszec, z którego zrobione były, patina (aerugo nobilis), okrywająca bronz, formy wreszcie każą je do odległéj odnieść starożytności. Na jednym z nich znaleziono osiem głębokich nacięć, tak dawnych jak sam hełm, gdyż je powlekała patina, były to widocznie znaki od uderzenia ostréj broni; w innym dziurka pozostała od pchnięcia dzidą. Oprócz ozdób dość kunsztownych, na dwóch hełmach, były napisy zupełnie do run podobnemi głoskami, które P. Kucharski usiłował wyczytać po słowiańsku.
Zwyczajem było hełmy z napisami stawić w grobach rzymskich i etruskich, pisząc na nich imiona zmarłych; zdaje się, że i te ustawione zostały na mogiłach na sposób rzymski i podobne mają znaczenie.
Napis, jak z kształtu głosek widać, idzie od prawéj do lewéj ręki; na jednym pismo składa się z dwóch części wyrzniętéj rysami i wykropkowanéj; mniejszy napis, stoi do góry nogami; na drugim hełmie cały ryty. Prof. Andrzéj Kucharski, szukał w tych napisach słowiańskiego znaczenia i znalazł je, ułożywszy z głosek wedle run prilwitzkich, z niektóremi odmianami, następujące wyrazy; Si Daku tu dli Iarmeisel żupnipan Wapi Ejarifas i... eje... abil.. Ale odczyt ten wcale nie jest za spakającym, niema wyraźnego znaczenia, niema jednego wyrazu pełnego; zrozumienie jego ciężkie, wykład nieprzekonywający. Nie-