Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/283

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

dectwa podań północy, zdaje się więc, że jeśli nie wcześniéj to nie późniéj runy dostały się do brzegów bursztynowych, do Słowiańszczyzny i Litwy, jak do Skandynawji.
Legis dowodzi, że Odyn znać musiał pismo greckie, bo przybył od Grikumlandji, od brzegów morza Czarnego, gdzie stały emporje helleńskie, że od Greków przyjął sposób pisania od lewéj do prawéj ręki i bustrophedon, w greckim tylko starym i w runicznym używany alfabecie; lecz pochód jego przez ziemie Słowian, w podaniach wspominany, utwierdza w mniemaniu, że runy Słowianom także o tym czasie znane były. Chcą inni by Odyn nie przyniósł runów na północ, ale je tylko udoskonalił, i był dla nich Palamedesem; przyznają mu dodanie run punktowanych, i użycie ich, jako znaków liczbowych. Trudno się zgodzić z autorem by germańskie runy z północnych wypłynąć miały i pochodziły z epoki, w któréj szesnaście ich tylko znano, zdaje się że, Słowianie, Germanja zarówno i jednocześnie ze Skandynawami w prost od Fenicjan je przyjęli.
Zatracenie pomników piśmiennych w ogóle u Słowian i Germanów, przypisać należy nawracającym, którzy to pismo czarnoksięskie starali się zniszczyć, jako zabytek pogaństwa. W prawach Norwegskich, użycie run zarówno potępiono jak czary, i wygnaniem a zabraniem majętności je karano; działo się toż samo i gdzieindziéj. (Si quis vaticinati onibus, runis, incantamentis, maleficiis, etc. deditus fuerit, exul erit) Starych run wszakże formy w Germanji, długo się jeszcze przebijały.
W VIII. wieku, w tak nazwanéj Wessobruńskiéj modlitwie, ga-cha oznaczono jeszcze runą chilch; w Skandynawji, w rękopiśmie XIII. wieku w Iomsviking’a Saga, runa Madr . zamiast wyrazu mąż użytą została. Używano ich także jako znaków notarajlnych, najdłużéj, bo do XVII w. prawie, w którym jeszcze znajdujemy rzezane sztabki kalendarzowe.