Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/276

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

B i P, — U, V i Y, oznaczano jednakowo. Samogłosek e i o, całkiem brakło, a wyrażały się tylko, przez au i ia, a, ż, Zamiast G — Gh, stawało H., a U obrane było za O i Y — za ae, au, ey, nawét v, i f, czasem.
Grimm uważa, że samogłoski uważano tylko za odmiany jednego dźwięku, których znający język domyślał się, czuć je musiał.
Późniéj do alfabetu tego, gdy się niedostatecznym okazał, dodano E. G. P. i V., i te runy już nazwisk symbolicznych, jak poprzednie, nie mają. — Nie utworzono na nie nowych znaków ale użyto poprzednich dodając punkta, zkąd nazwisko dane im, run punktowanych, Stùngnar rùnir. — Różnią się one tylko punktami od głosek I. K. B. i F. — W ostatku, gdy poznano pismo łacińskie, i zaczęto pisać na papierze, runy uległy ostatniéj zmianie: dodano im znaki dźwięków D D. i D., ae, oe, ue; wreszcie nawet mniéj potrzebne c. q. x. z. — Ostatnie sa dodatkiem zbytecznym, i może późniéj wciśniętym w alfabet runiczny. — Toż samo i runy liczbowe 17 — 18 — 19 al, mm. H. (arlaugr, tvidmadr, belgthor). Cztéry runy punktowane, dodane być miały przez Waldemara II, około 1202 roku, ale istotnie już się znajdują na Szlezwickim kamieniu z r. 992, i w Rpmie 1022 u Montfaucon’a.
Nazwania pojedyńczych run, są nieodgadnionego pochodzenia, chociaż wielu znaczenie ich wytłumaczyć usiłowało, (zob. Worm, Runen Literatur. 95, 97). Nazwy te głównie oznaczają przedmioty natury, do których jak Rask utrzymuje, znaki się zbliżały postaciami.
ar, przypominał rok dobry, początek, szczęście, powodzenie; fe, dostatki, bogactwo, stado, i Frey’a boga dostatku;