Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/195

życa, potwierdza tę lekcję nową, Szaffarzik widzi w nim Boga słońca, bóstwo niebios. Wywodzi on nazwanie to od pierwiastku Zwor, Swor, który w Rzymie, Mater Verborum, oznacza Zodjak, niebiosa. Mówiono i po staropolsku: zawarcie niebios. Swaróg zbliża się do litewskiego Sotwarosa. Swarożyc był bóstwem ognia głównie.
 Perun, (o litewskim Perkunie powiemy niżéj osobno) jedno z bóstw głównych słowiańskich, miał być posągiem olbrzymim z drzewa, z głową srébrną, a wąsami i brodą złotą, nogi miał żelazne, w ręku zamiast pioruna Jowiszowego, trzymał krzemień. Nestor pisze (26), że posąg ten stał na wyniosłości, na chołmie; w podworcu teremu Włodzimierza, »(Peruna Drewiana, a hławu jeho sriebrienu, a us złat).» Bałwan ten, przywiązany do końskiego ogona, wleczono z góry ku Boryczewu, a dwunastu ludzi go rozbijało, nim w Dnieprze utopiony został. O podobnym Perunie w Nowogrodzie, także wspomina Nestor.
 Z późniejszych pisarzy, Herberstein wzmiankuje także, o srébrnéj głowie Peruna, którego cześć tak długo zachowała się u Rusi, że w r. 1601, jeszcze go wespół z Korsem (Chors-Churs), i Mokoszem, znajdujemy czczonym ofiarami bałwochwalczemi.
 Opis posągów Peruna (Kumirów) nosi na sobie cechy prawdziwości; użycie bowiem różnych kruszców i materjałów, w rzeźbie różnorodnych, zdaje się być cechą właściwą epoki, która w ornamentacji większą część idei piękna mieścić musiała.
 Za oryginalne starożytne wyobrażenie tego bóstwa, P. Tad. Wolański, poczytuje kolossalny posąg razem z Dziedzilją i Krasopanią, pochodzący z domu Załuskich w Warszawie. Postać ta (rysunek w Briefe. 11 Samml. T. XIV) jest wyrobiona z piaskowca, i waży centnarów szesnaście. Bóstwo stoi w koronie małéj na głowie, z włosem długim i brodą, w ręce jednéj ma pio-