Strona:Opis ziem zamieszkanych przez Polaków 1.djvu/53

Wszystkie te plemiona semickie i cieleśnie i językowo wcale są blizkie siebie. Odegrały one w dziejach cywilizacyi ważną rolę: wspomnijmy astronomię chaldejską, ustrój społeczny i księgi święte Hebrajczyków, kolonizacyę świata starego przez Fenicyan, wreszcie olbrzymie zasługi naukowe Arabów; dzisiaj jeszcze Żydzi ważne stanowisko w przemyśle i handlu całego świata zajmują:
 Ale najszczytniejsze i najzaszczytniejsze znaczenie w dziejach cywilizacyi los przeznaczył naszemu aryjskiemu szczepowi. Przedziwna harmonia wzlotów idealnych z niezapieraniem się warunków realnych żywota, szczęśliwe ustosunkowanie marzycielstwa z trzeźwą krytyką, oraz praw jednostki z prawami zbiorowości, brak zapędów fanatycznych w jakimkolwiek kierunku, wielkie zamiłowanie prawdy i wolności, wszystkie te zalety (które w starożytności najwidoczniej uwydatniły się w narodzie greckim, a w czasach nowożytnych w plemieniu angielskiem) przyczyniły się do zjednania szczepowi naszemu pierwszorzędnego w dziejach miejsca.
 Które okolice ziemi były kolebką jego, o to do dziśdnia toczą się spory pomiędzy uczonymi. Najwięcej prawdopodobieństwa ma pogląd, wywodzący Aryjczyków z wyżyn średnioazyatyckich Mustagu i Belurtagu. Ztamtąd rozeszli się zapewne oni do wszystkich dzisiejszych siedzib swoich. Kiedy? Na to odpowiedzieć można na pewnych tylko kombinacyach opartem przypuszczeniem: na lat 2000 do 1500 przed erą naszą.
 Wszędzie, dokąd tylko przywędrowały plemiona aryjskie, znajdowały już ludzi; do jakiej rasy należeli oni, dzisiaj orzec trudno; rzecz pewna jednak, że Indowie zastali w nowej ojczyźnie swojej ludy innego szczepu, których potomkowie dotychczas szczyty pasm górskich w Indyach zamieszkują; Grecy znaleźli w przyszłych siedzibach swoich Pelazgów, Rzymianie Etrusków, a plemiona, zalewające przestrzenie średnioeuropejskie, zastały Basków (o których powinowactwie z jakiemkolwiek znanem plemieniem po dziśdzień nic niewiadomo) i popchnęły ich aż na krawędź oceanu Atlantyckiego.
 Nazwę Aryjczyków wzięto niedawno z sanskrytu; w języku tym arya znaczy szlachetny, a także należący do plemienia naszego szczepu, w przeciwieństwie do przedaryjskich krajowców Indyi.